Một cuộc “cách mạng tổ chức” có tính hệ thống
Từ bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư, có thể thấy tinh thần chỉ đạo xuyên suốt là quyết liệt cải cách, tinh gọn, hiện đại hóa bộ máy nhà nước theo hướng hiệu lực, hiệu quả, sát dân, gần dân. Đây là giai đoạn chuyển động mạnh mẽ nhất về tổ chức hành chính kể từ sau đổi mới, đòi hỏi tầm nhìn toàn cục và năng lực điều hành thực chất từ Trung ương đến cơ sở.
Điểm mới trong lần sắp xếp đơn vị hành chính này là không chỉ hợp nhất đơn vị cấp xã, cấp huyện, mà tiến hành tinh gọn ở cả cấp tỉnh, đồng thời bỏ cấp huyện – bước đi chưa từng có tiền lệ. Việc thiết kế mô hình chính quyền hai cấp (tỉnh và xã) đồng nghĩa với việc giao cho cấp xã một khối lượng lớn quyền lực, nhiệm vụ và nguồn lực – điều mà trước đây thuộc cấp huyện.
Trong cách nhìn của đồng chí Tổng Bí thư, đây không chỉ là tổ chức lại bộ máy hành chính mà là điều chỉnh toàn diện không gian phát triển, phân bổ lại chức năng của Nhà nước, tái thiết mô hình quản trị theo hướng phục vụ người dân và thúc đẩy tăng trưởng. Những nguyên tắc như “bộ máy mới phải tốt hơn, hiệu quả hơn bộ máy cũ”, “ổn định sớm để phát triển” được đặt ra như là chuẩn mực cho toàn bộ quá trình thực hiện.
Tư duy mới: “Đất nước là quê hương”
Tổng Bí thư đặc biệt nhấn mạnh đến yếu tố tâm lý vùng miền – một trong những trở lực lớn nhất trong việc sắp xếp lại địa giới hành chính. Lời kêu gọi “phải vượt lên chính mình, hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của đất nước; vượt qua tâm lý vùng miền để hướng tới tư duy đất nước là quê hương” là một thông điệp sâu sắc, có tính hiệu triệu toàn Đảng, toàn dân.
Tư tưởng lớn đó cần được cụ thể hóa bằng sự chủ động vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp – những người “am hiểu địa bàn hơn ai hết” – để đề xuất phương án phù hợp, khoa học, nhân văn, hiệu quả, tránh hai xu hướng cực đoan: Gộp xã quá rộng không quản lý được hoặc quá nhỏ gây cồng kềnh.
Không để gián đoạn, không để “làm cho có”
Một yêu cầu cốt lõi được nhấn mạnh là “không được để gián đoạn công việc”. Đây không chỉ là lời dặn dò kỹ thuật mà là quan điểm chỉ đạo mang tính sống còn trong cải cách bộ máy. Việc sắp xếp phải vừa làm – vừa vận hành thông suốt, không để người dân chịu thiệt vì máy móc hành chính lúng túng.
Bên cạnh đó, Tổng Bí thư cũng cảnh báo việc làm ẩu, làm qua loa, làm cho có – điều từng xảy ra ở một số nơi trong các đợt cải cách trước. Sự bài bản, khoa học, quyết liệt và đồng bộ là bốn tiêu chí không thể thiếu trong quá trình triển khai nhiệm vụ trọng đại này.
Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Phải xác định đây là một cuộc cách mạng để phát triển đất nước”, đặt ra yêu cầu trách nhiệm cao nhất cho toàn bộ hệ thống chính trị. Từng cán bộ, đảng viên cần nhận thức rõ vai trò cá nhân mình, từ đó xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, phù hợp với lộ trình và mục tiêu chung đã đề ra.
Cuộc cách mạng sắp xếp đơn vị hành chính lần này sẽ là phép thử cho tư duy đổi mới, cho tinh thần vì nước vì dân, và cho bản lĩnh chính trị của cả hệ thống. Nếu thực hiện thành công, không chỉ bộ máy được tinh gọn, hiệu quả hơn mà còn mở ra không gian phát triển mới, tạo tiền đề vững chắc cho kỳ Đại hội XIV và xa hơn là hai mục tiêu 100 năm mà Đảng đã xác định./. (Còn nữa)
