Hiện nay toàn tỉnh có trên 130 trạm y tế, trung tâm y tế, bệnh viện thực hiện khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế cho người dân. Với sự phối hợp hiệu quả của ngành chức năng, quyền lợi của người có thẻ bảo hiểm y tế khi khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế được bảo đảm.
Tính trong năm 2012, toàn tỉnh có trên 300.000 người có thẻ bảo hiểm y tế. Theo thống kê, số lượt người khám, chữa bệnh, chi phí của quỹ bảo hiểm y tế cho công tác khám, chữa bệnh đều tăng theo từng năm. Nếu như năm 2011, có trên 400.000 lượt người được khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế với tổng chi phí hơn 87 tỷ đồng, thì chỉ tính đến hết quý II năm 2012, đã có trên 230.000 lượt người được khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế với tổng số chi phí trên 50 tỷ đồng.
Trên địa bàn tỉnh hiện có 6 cơ sở y tế áp dụng hình thức thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo định suất (gồm: Trung tâm Y tế các huyện: Ngân Sơn, Ba Bể, Pác Nặm, Chợ Đồn, Chợ Mới, Na Rì), các cơ sở y tế còn lại vẫn áp dụng theo hình thức thanh toán theo giá dịch vụ. Hình thức thanh toán theo định suất bước đầu đã bảo đảm quyền lợi của người bệnh có thẻ bảo hiểm y tế và các cơ sở khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, ở một số cơ sở y tế, vấn đề bội chi quỹ bảo hiểm đã xảy ra, từ đó kéo theo nhiều nguy cơ bội chi quỹ bảo hiểm y tế của cả tỉnh, đặc biệt là khi giá viện phí được điều chỉnh theo hướng tăng lên.
Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội tỉnh, tính đến thời điểm này Bắc Kạn có 6 cơ sở y tế bội chi quỹ bảo hiểm y tế, bao gồm: Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ tỉnh, Phòng khám Công ty TNHH một thành viên Kim loại màu Bắc Kạn và Trung tâm Y tế các huyện Bạch Thông, Chợ Mới, thị xã Bắc Kạn. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng bội chi quỹ bảo hiểm y tế ở các cơ sở khám, chữa bệnh phần lớn là do tình trạng khám, chữa bệnh vượt tuyến, trái tuyến.
 |
| Chi phí cho điều trị các ca bệnh mãn tính là một trong những nguyên nhân dẫn đến bội chi quỹ bảo hiểm y tế ở Bệnh viện Đa khoa Bắc Kạn. |
Theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế, việc đăng ký khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu được đưa về tuyến y tế cơ sở. Tuy nhiên, do cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực ở tuyến cơ sở phần lớn còn thiếu và yếu dẫn đến tình trạng phải chuyển người bệnh lên tuyến trên. Hoặc người bệnh tự ý đến khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế trái tuyến nhưng vẫn được thanh toán 30%, 50%, 70% bảo hiểm y tế (tùy thuộc vào từng tuyến), từ đó kéo theo chi phí điều trị cũng tăng lên.
Điển hình như tại Trung tâm Y tế thị xã Bắc Kạn, hiện nay có gần 24.000 người có thẻ bảo hiểm y tế của các xã, phường trên địa bàn thị xã và 11 xã thuộc huyện Chợ Mới, Bạch Thông, Na Rì đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu tại đây, tương ứng với số quỹ bảo hiểm y tế Trung tâm được sử dụng vào khoảng 2,1 tỷ đồng. Nhưng do thiếu nhiều trang thiết bị hiện đại và đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn sâu nên với các ca bệnh phức tạp phải chuyển lên tuyến trên, dẫn đến chi phí khám, chữa bệnh tăng cao. Một phần nữa là tình trạng bệnh nhân tự đến khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế trái tuyến trong, ngoài tỉnh nhưng vẫn được thanh toán bảo hiểm y tế dẫn đến quỹ bảo hiểm y tế của Trung tâm bị bội chi gần 3 tỷ đồng.
Cũng theo đại diện của Bảo hiểm xã hội tỉnh, hiện nay quy chế kê đơn, cấp phát thuốc không rõ ràng, cụ thể. Ví dụ như cùng mắc một loại bệnh nhưng số ngày kê đơn của bác sĩ khác nhau (có thể là 5, 10 hoặc 15 ngày), dẫn đến tình trạng thuốc bị lãng phí, dễ bị lạm dụng. Bên cạnh đó, tình trạng giá thuốc cao, chỉ định dùng thuốc ngoại, lạm dụng kỹ thuật cao; việc phân bố số thẻ và cơ cấu nhóm đối tượng đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu chưa hợp lý; tần suất sử dụng dịch vụ y tế gia tăng ở hầu hết các nhóm đối tượng… cũng là những nguyên nhân gây bội chi quỹ ở các cơ sở y tế.
Để khắc phục, giảm bội chi quỹ bảo hiểm y tế là vấn đề hết sức khó khăn. Với việc thực hiện thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo định suất bước đầu đã tạo ra sự chủ động, tích cực hơn cho các bệnh viện, cơ sở y tế trong việc sử dụng nguồn quỹ bảo hiểm y tế, bảo đảm quyền lợi cho người có thẻ, nhưng để giảm bội chi ở các cơ sở y tế trong tỉnh thì vẫn chưa thực hiện được.
Do đó, bên cạnh việc thực hiện hình thức thanh toán theo định suất, thì vấn đề đặt ra là cần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế. Đồng thời, các bệnh viện, cơ sở y tế cần có sự điều chỉnh hợp lý phác đồ điều trị bệnh, bảo đảm chữa bệnh cho bệnh nhân nhưng vẫn tiết kiệm được chi phí và tăng cường kiểm soát chặt chẽ để hạn chế lãng phí thuốc… Để làm được những việc đó, cần có sự vào cuộc của cả ngành Y tế, Bảo hiểm xã hội, chính quyền địa phương và các cấp, ngành liên quan./.
Trần Hạnh
