Triển khai đồng bộ, phát huy vai trò cấp ủy các cấp
Ngày 20/5/2024, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Kạn ban hành Công văn số 1754-CV/TU về việc triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”. Đây được xác định là một nhiệm vụ chính trị quan trọng, có ý nghĩa chiến lược trong tiến trình thực hiện chuyển đổi số quốc gia, gắn với xây dựng xã hội số và phát triển công dân số. Tỉnh ủy yêu cầu các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội từ tỉnh đến cơ sở tích cực vào cuộc, coi đây là công việc thường xuyên, lâu dài và cần thiết như việc phổ cập chữ quốc ngữ trước đây.
Ngay sau khi văn bản được ban hành, các địa phương đã nhanh chóng cụ thể hóa bằng kế hoạch hành động sát với điều kiện thực tế. Thành phố Bắc Kạn xây dựng mô hình “Một giờ công dân số cuối tuần”, huy động cán bộ, đảng viên, đoàn viên thanh niên tổ chức hỗ trợ người dân tại tổ dân phố vào sáng Chủ nhật hằng tuần. Những buổi hướng dẫn cầm tay chỉ việc đã giúp người dân biết cách cài đặt, sử dụng ứng dụng VNeID, thanh toán không dùng tiền mặt, khai thác thông tin từ các nền tảng số phục vụ thiết thực cho đời sống hằng ngày.
Tại huyện Pác Nặm – nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống – các chi bộ cơ sở phân công đảng viên phụ trách nhóm hộ gia đình để hướng dẫn kỹ năng số cơ bản. Nhiều địa phương còn lựa chọn đảng viên hưu trí, cán bộ nghỉ chế độ nhưng am hiểu công nghệ để tham gia tổ công nghệ số cộng đồng. Huyện Na Rì thành lập hơn 120 tổ công nghệ số cộng đồng, tổ chức gần 200 lớp tập huấn, thu hút hàng nghìn lượt người dân tham gia. Những lớp học không bảng đen, không phấn trắng nhưng mang lại kiến thức thực tiễn, dễ hiểu, dễ áp dụng.
Sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành, đoàn thể được xem là yếu tố quyết định thành công. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Giáo dục và Đào tạo, Công an tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân, Tỉnh đoàn... đều tích cực vào cuộc, phối hợp tổ chức các buổi tuyên truyền, tập huấn, thi tìm hiểu về kỹ năng số. Phong trào cũng được đưa vào sinh hoạt chi bộ, gắn với đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của các cơ quan, đơn vị.
Tạo nền tảng công dân số toàn dân, không ai bị bỏ lại phía sau
Tính đến hết tháng 6/2025, toàn tỉnh Bắc Kạn đã có hơn 34.000 tài khoản VNeID mức 2 được kích hoạt. Tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 đạt trên 72%, tăng gần 15 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2024. Hàng chục nghìn người dân đã biết cách nộp hồ sơ trực tuyến, thanh toán học phí, viện phí, thuế và các khoản đóng góp không dùng tiền mặt; biết tra cứu thủ tục hành chính, đăng ký khám chữa bệnh, đăng ký học cho con em, khai báo y tế, đăng ký tuyển sinh... thông qua các nền tảng số quốc gia và địa phương.
Một điểm nổi bật là phong trào đang dần hình thành tư duy số trong cộng đồng. Từ chỗ e ngại sử dụng điện thoại thông minh, nhiều người cao tuổi nay đã thành thạo thao tác đơn giản; thanh niên nông thôn biết tận dụng nền tảng mạng xã hội để bán hàng, quảng bá sản phẩm; người dân vùng sâu, vùng xa đã tiếp cận được với dịch vụ công trực tuyến mà không cần lên trung tâm huyện, trung tâm tỉnh.
Phong trào “Bình dân học vụ số” cũng giúp ngăn ngừa hiệu quả các rủi ro số. Các tổ công nghệ số cộng đồng thường xuyên hướng dẫn người dân cách bảo vệ thông tin cá nhân, cảnh báo về các chiêu trò lừa đảo qua mạng, giả mạo tài khoản ngân hàng, tin nhắn lừa nhận thưởng, mua sắm... Qua đó, góp phần xây dựng môi trường mạng lành mạnh, an toàn.
Về lâu dài, Bắc Kạn xác định sẽ tiếp tục tổ chức sơ kết, đánh giá định kỳ phong trào theo quý và theo địa bàn. Những mô hình hiệu quả sẽ được nhân rộng, đồng thời có chính sách hỗ trợ động viên lực lượng tham gia hướng dẫn kỹ năng số ở cơ sở. Cùng với đó, tỉnh sẽ đưa kỹ năng số vào chương trình giáo dục phổ thông, hoạt động ngoại khóa để phổ cập từ sớm, từ gốc.
Phong trào “Bình dân học vụ số” tại Bắc Kạn đã và đang mang lại hiệu quả thiết thực, trở thành một trong những điểm sáng trong công tác chuyển đổi số cấp cơ sở. Với quyết tâm chính trị cao, cách làm linh hoạt, sát thực tiễn, phong trào sẽ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ, góp phần xây dựng xã hội số lấy người dân làm trung tâm, không ai bị bỏ lại phía sau./.
