Văn hóa soi đường cho quốc dân đi

Văn hóa là gốc rễ, là động lực nội sinh cho phát triển

Với đặc điểm là tỉnh miền núi, nơi sinh sống của 07 dân tộc thiểu số, Bắc Kạn có kho tàng văn hóa truyền thống đa dạng, từ Then, Lượn, Sli, Páo dung đến múa Bát, múa Khèn… Đó không chỉ là những di sản quý báu mà còn là nền tảng cho các giá trị sống, nếp nghĩ, lối ứng xử đặc trưng của cộng đồng các dân tộc nơi đây.

Nhận thức rõ vai trò của văn hóa, Bắc Kạn đã ban hành các nghị quyết, chương trình hành động để đưa văn hóa trở thành yếu tố cốt lõi của phát triển bền vững. Việc phục dựng, tổ chức lễ hội truyền thống, mở lớp truyền dạy dân ca, dân vũ tại các huyện như Chợ Đồn, Na Rì, Ba Bể không chỉ khơi dậy niềm tự hào bản sắc mà còn tạo ra sản phẩm du lịch độc đáo.

Bà Hà Thị Tuyết, Phó Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Chợ Đồn cho biết: "Văn hóa truyền thống là cội nguồn của cộng đồng. Khi gìn giữ, thực hành văn hóa của dân tộc, họ sẽ thấy mình là một phần không thể thiếu của quê hương. Đó là nền tảng vững chắc để chúng tôi phát triển du lịch bền vững và gắn bó người dân với mảnh đất mình đang sống".

Không còn là những câu chuyện mang tính bảo tồn đơn thuần, nhiều di sản văn hóa đã được Bắc Kạn “hồi sinh” trong bối cảnh hiện đại. Điển hình như điệu múa Bát của người Tày – từng mai một nhiều năm – nay đã trở lại phổ biến trong cộng đồng nhờ các lớp truyền dạy, các buổi trình diễn trong Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh. Từ sân khấu đến bản làng, những làn điệu Then, những nhịp điệu dân vũ truyền thống lại vang lên, truyền lửa cho thế hệ trẻ.

Bà Phan Thị Xuyến, thị trấn Yến Lạc, huyện Na Rì chia sẻ: "Chúng tôi rất vui khi thấy ngày càng nhiều người trẻ quay trở lại học múa, học đàn tính, hát then, hát sli... Khi họ yêu văn hóa của mình, họ sẽ yêu cả cội nguồn và sẵn sàng gắn bó với quê hương. Với tôi, đó là cách ‘soi đường’ sâu sắc nhất của văn hóa".

Gắn văn hóa với thực tiễn đời sống

Một trong những điểm nhấn trong chiến lược phát triển của Bắc Kạn là đưa văn hóa vào du lịch cộng đồng – coi văn hóa là sản phẩm mang tính trải nghiệm sâu sắc cho du khách. Tại các bản làng quanh khu vực hồ Ba Bể, người dân không chỉ làm homestay mà còn biểu diễn hát then, đàn tính, múa bát, hướng dẫn du khách dệt vải, làm bánh truyền thống hay nấu các món ăn dân tộc.

Chị Đàm Quỳnh Mai, chủ homestay Quỳnh Mai, thôn Bó Lù, xã Nam Mẫu, Ba Bể cho biết: Lúc đầu, tôi chỉ nghĩ đơn giản là làm du lịch để có thêm thu nhập. Nhưng sau này, tôi nhận ra chính những nét văn hóa truyền thống mới là điều khiến du khách ấn tượng nhất. Họ thích khám phá những nét đặc sắc từ những bộ trang phục truyền thống, tiếng đàn tính, câu then, câu sli, câu lượn… hay những món ăn đậm chất miền núi…

Việc gắn văn hóa với phát triển không chỉ là mô hình kinh tế mà còn là cách thức lan tỏa tinh thần đoàn kết, lòng yêu quê hương, khơi dậy khát vọng vươn lên từ bản sắc. Những lễ hội như Chợ tình Xuân Dương, Lồng tồng Ba Bể hay Hội xuân ATK Chợ Đồn không chỉ giúp bảo tồn nghi lễ nông nghiệp, tín ngưỡng truyền thống mà còn là điểm hẹn của tình người, của ký ức văn hóa được đánh thức trong đời sống hôm nay.

Đồng chí Đinh Quang Tuyên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Kạn cho biết: "Chúng tôi luôn xem văn hóa là nền tảng, là động lực để phát triển. Muốn phát triển bền vững, phải phát triển từ gốc – mà gốc ở đây chính là con người và bản sắc. Văn hóa không chỉ soi đường cho quốc dân đi, mà còn định hướng cho các chiến lược kinh tế - xã hội dài hạn".

Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam không chỉ là dịp để tôn vinh bản sắc, mà còn là lời nhắc nhở về vai trò của văn hóa trong mọi hành trình phát triển. Từ bản làng Bắc Kạn đến khắp mọi miền Tổ quốc, những giá trị văn hóa dân tộc vẫn bền bỉ, mạnh mẽ soi sáng con đường đi lên của đất nước hôm nay và mai sau./.