Năm 2024, tình hình dịch bệnh trên đàn vật nuôi của Bắc Kạn diễn biến phức tạp, khó kiểm soát, đặc biệt là dịch tả lợn châu Phi đã xảy ra tại 4.000 hộ dân làm trên 20.000 con lợn bị chết, tiêu hủy với tổng trọng lượng hơn 750 tấn. Bệnh viêm da nổi cục xảy ra tại 60 hộ dân của các huyện Ngân Sơn và Ba Bể làm 96 con trâu, bò mắc bệnh, làm chết 06 con. Ngoài ra bệnh lở mồm long móng trên trâu bò, bệnh dại trên động vật cũng xảy ra rải rác.
Từ đầu năm 2025 đến 21/01, trên địa bàn tỉnh phát sinh ổ dịch tả lợn châu Phi tại 12 hộ dân của 05 xã gồm Phúc Lộc (huyện Ba Bể), Xuân Lạc, Phương Viên (huyện Chợ Đồn), Bốc Bố, Bằng Thành (huyện Pác Nặm) với số lợn mắc bệnh, chết tiêu hủy là 66 con. Bệnh lở mồm long móng không phát sinh ổ dịch mới. Đối với các khu vực có dịch, các địa phương đã triển khai các biện pháp dập dịch, tuy nhiên nguy cơ tiềm ẩn lây lan vẫn rất cao.
Về tổng đàn gia súc có chiều hướng giảm, đến giữa tháng 2/2025, toàn tỉnh giảm hơn 10.000 con so với cùng kỳ năm 2024, nguyên nhân giảm do giết mổ, thiếu lao động, giá cả thị trường vật nuôi bấp bênh.
Hội nghị dự báo tình hình dịch bệnh trong thời gian tới tiếp tục gặp nhiều khó khăn do thời tiết, khí hậu diễn biến phức tạp, khó lường ảnh hưởng trực tiếp và gây bất lợi đến hộ chăn nuôi, nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên đàn vật nuôi cao, đặc biệt là các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như: Dịch tả lợn châu Phi, các bệnh truyền nhiễm khác như dại động vật; bệnh lở mồm long móng; viêm da nổi cục, cúm gia cầm.
Tại hội nghị, các ngành, địa phương đã đưa ra một số khó khăn, tồn tại trong công tác phòng, chống dịch bệnh, như: Ý thức của người dân chăn nuôi còn kém, đặc biệt là việc tự bảo vệ đàn vật nuôi trước diễn biến dịch bệnh hạn chế; còn có hiện tượng bán tống, bán tháo vật nuôi mà không khai báo với cơ quan chức năng; với các địa phương có hoạt động giao dịch mua bán trâu, bò lớn như Pác Nặm, việc kiểm soát đầu vào rất khó khăn; các khu vực giáp ranh với các tỉnh cũng tiềm ẩn dịch lây lan do việc kiểm soát giữa các vùng chưa được quan tâm. Kinh phí hỗ trợ cho lực lượng thú y viên còn thấp nên chưa phát huy được trách nhiệm và huy động được nguồn nhân lực tham gia tiêm phòng.
Kiến nghị với tỉnh, các địa phương đề nghị tăng cường công tác xử phạt khi để dịch bệnh lây lan. Cần có cơ chế rủi ro, minh bạch trong quá trình tiêm vật nuôi chẳng may bị chết. Đề xuất với nhà sản xuất tách liều vắc xin để phù hợp với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Cần có cơ chế hỗ trợ phù hợp để nâng cao năng lực cho thú ý viên cơ sở. Không hỗ trợ cho các trường hợp không tuân thủ việc tiêm phòng, khai báo dịch.
Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Nông Quang Nhất, Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu ngành Nông nghiệp cùng các địa phương tập trung chỉ đạo quyết liệt công tác phòng, chống dịch bệnh trên đàn vật nuôi ngay từ đầu năm, đặc biệt là công tác tiêm phòng vắc xin, khử trùng tiêu độc. Đối với 5 xã có dịch tả lợn châu Phi, cần khẩn trương dập dịch, xử lý dứt điểm không để lây lan. Các địa phương chưa có dịch không chủ quan, lãnh đạo các huyện, xã cần quyết liệt với nhiệm vụ này, không phó thác trách nhiệm cho cán bộ chuyên môn. Nếu để xảy ra dịch lây lan, bùng phát phải chịu trách nhiệm.
Tăng cường công tác phối hợp giữa các lực lượng liên ngành, kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm. Rà soát, sắp xếp, sớm kiện toàn, ổn định cán bộ chuyên môn với các xã thiếu cán bộ làm công tác thú y. Đề nghị Sở NN&PTNT cung ứng vắc xin, hóa chất đầy đủ cho các huyện, phân bố nguồn lực kịp thời, hợp lý. Tăng cường hoạt động giám sát các điểm giết mổ. Sở Tài chính bố trí kinh phí đầy đủ để việc triển khai phòng, chống dịch được chủ động sớm. Các tổ chức đoàn thể, cơ quan truyền thông tăng cường truyền thông bằng nhiều hình thức để thông tin phòng, chống dịch bệnh được lan tỏa. Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh đồng ý với quan điểm của nhiều đại biểu là sẽ không thực hiện việc hỗ trợ khi chủ chăn nuôi không thực hiện tốt việc khai báo, tiêm phòng vắc xin./.
