Thời gian qua, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh đã triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã. Nhờ vậy, kinh tế tập thể tiếp tục phát triển cả về số lượng lẫn chất lượng, đạt được những kết quả khả quan.
 |
| Sản phẩm Bí xanh Ba Bể của HTX Yến Dương (Ba Bể) đạt hạng sản phẩm OCOP 3 sao. |
Từ đầu năm đến nay, dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp đã tác động tiêu cực đối với mọi hoạt động kinh tế - xã hội, ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của các hợp tác xã trên địa bàn tỉnh. Một số HTX phải tạm ngừng hoạt động như: HTX hoạt động trong lĩnh vực mầm non, HTX vận tải hành khách; một số HTX phải cơ cấu lại tổ chức sản xuất cho phù hợp... Sau khi dịch bệnh lắng xuống, các HTX đã chủ động trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, khắc phục khó khăn để sản xuất.
Toàn tỉnh hiện có 125 tổ hợp tác và 202 hợp tác xã (HTX), trong đó có 134 HTX nông - lâm nghiệp (chiếm 66%), 68 HTX phi nông nghiệp (chiếm 34%). Tổng vốn điều lệ HTX là 187,7 tỷ đồng, với 1.811 thành viên. Trong 6 tháng đầu năm 2020, toàn tỉnh thành lập mới 16 HTX (14 HTX nông nghiệp, 02 HTX phi nông nghiệp), đạt 70% chỉ tiêu. Tổng doanh thu các HTX ước đạt 22 tỷ đồng, trong đó: Doanh thu từ thành viên là 12 tỷ đồng, chiếm 54,6%; doanh thu ngoài thành viên là 10 tỷ đồng, chiếm 45,4%. Lợi nhuận HTX ước đạt 2,3 tỷ đồng. Nộp ngân sách ước đạt 350 triệu đồng. Thu nhập bình quân của thành viên ước đạt 2,5 triệu đồng/tháng.
Tình hình dịch bệnh kéo dài đã ảnh hưởng đến doanh thu, thu nhập của các HTX trên địa bàn. Sản phẩm làm ra không tiêu thụ được, do vậy các HTX không có tiền để chi trả lương cho thành viên, người lao động nên nhiều thành viên tạm thời nghỉ việc. Bên cạnh đó, thời tiết cực đoan mưa đá, gió lốc gây thiệt hại về chuồng trại, nhà xưởng, vật nuôi, cây trồng như: HTX Trần Phú; HTX Tiên Phong; HTX Việt Cường, HTX Văn Quyến, HTX Thắng Lợi. Ảnh hưởng của dịch lở mồm long móng, dịch tả lợn châu Phi, như: HTX 26/3 Chợ Mới... Một số HTX thiếu vốn hoạt động sản xuất, kinh doanh, dẫn đến hoạt động cầm chừng.
Theo thống kê của Liên minh HTX tỉnh, số lượng HTX bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 là 58 HTX. Các HTX hoạt động trong lĩnh vực chăn nuôi thiệt hại khoảng 8 tỷ đồng. Trong đó, HTX Hà Tâm xã Hà Hiệu (Ba Bể); HTX Hà Anh, HTX Tân Lập (Bạch Thông); HTX NN Tổng Hợp Đồng Tâm... hủy hợp đồng cung cấp thịt gà, trứng cho các nhà hàng, trường học, một số thương lái tại các chợ trong tỉnh. Một số HTX hoạt động trong lĩnh vực vận tải thiệt hại khoảng 1,2 tỷ đồng, như: HTX Vận Tải Thống Nhất, HTX Vận Tải Hải Anh (TP Bắc Kạn); HTX Tuấn Thảo - Hương Rừng (Na Rì) ngừng mọi hoạt động dịch vụ vận tải hành khách theo Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 31/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ.
Bên cạnh những khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, hoạt động của các mô hình kinh tế tập thể còn tồn tại những hạn chế nhất định. Đối với tổ hợp tác, mặc dù là mô hình kinh tế thích hợp với trình độ sản xuất của kinh tế hộ, nhưng còn thiếu chặt chẽ, số tổ hợp tác có đăng ký với chính quyền địa phương còn rất thấp. Vốn, tài sản ít, nội dung hoạt động còn đơn điệu, thiếu bền vững, đặc biệt là thiếu khung pháp lý để hoạt động. Còn các hợp tác xã, tốc độ tăng trưởng còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng. Một số HTX chưa thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật trong tổ chức hoạt động, nhất là Luật HTX 2012. Hoạt động của các HTX còn thiếu gắn bó với nhau, chưa có sự liên kết hệ thống, kể cả kinh tế và tổ chức. Quy mô nhỏ, thị trường chưa được mở rộng, sản phẩm làm ra chất lượng chưa cao, thiếu sự cạnh tranh trên thị trường.
Nhằm có những giải pháp thúc đẩy kinh tế tập thể trong những tháng cuối năm, đồng chí Trần Ngọc Quang - Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: "Thời gian tới, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập trung hỗ trợ có hiệu quả hoạt động của các HTX, xây dựng mô hình HTX kiểu mới điển hình tiên tiến để nhân rộng. Cập nhật kịp thời diễn biến dịch bệnh Covid-19, điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh và đầu tư, huy động nguồn lực của thành viên để ứng khó với khó khăn, khắc phục thiệt hại. Đồng thời, chấp hành tốt chủ trương, chính sách pháp luật, các quy định của Nhà nước nhất là pháp luật đất đai, đầu tư, xây dựng, thuế, môi trường, thực hiện đầy đủ cam kết, các nghĩa vụ của HTX đối với Nhà nước, người lao động và cộng đồng. Tiếp tục duy trì hoạt động, tiếp cận các chính sách phù hợp với điều kiện của HTX, tăng cường liên doanh, liên kết theo chuỗi giá trị để phát triển bền vững, vượt qua khó khăn trong tình trạng hiện nay. Huy động các nguồn vốn, nguồn lực từ các cá nhân, tập thể để đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu, phát triển HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sản phẩm, hàng hóa có sức lan tỏa tại địa phương. Tiếp tục tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách, triển khai kịp thời, đồng bộ các chủ trương của Đảng và Nhà nước để tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực kinh tế tập thể phát triển"./.
Bích Ngọc
