Cùng với phát triển tài nguyên rừng thông qua việc trồng rừng, bảo vệ rừng, làm giàu rừng,... Ban Quản lý VQG Ba Bể tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan và chính quyền địa phương thực hiện các hoạt động khai thác dịch vụ du lịch, tạo việc làm thu hút lao động, tạo sinh kế cho người dân để từng bước ổn định, nâng cao đời sống kinh tế cho cán bộ, công nhân viên thực hiện việc quản lý, bảo vệ rừng và cộng đồng dân cư địa phương sinh sống ở vùng lõi, vùng đệm VQG Ba Bể.
Ông Hà Văn Mái, thôn Khuổi Hao, xã Cao Thượng chia sẻ: Thực hiện việc quản lý, bảo vệ và phát triển rừng bền vững theo phương án của VQG Ba Bể đã triển khai, người dân trong thôn đã nhận giao khoán bảo vệ rừng với hơn 1.400ha rừng tự nhiên và rừng đặc dụng. Thôn có 78 hộ dân được chia thành 08 tổ, nhóm để thực hiện nhiệm vụ thay phiên nhau tuần rừng hằng tuần, hằng tháng, phối hợp với kiểm lâm thường xuyên kiểm tra các địa điểm trọng yếu nhằm ngăn chặn các hành vi xâm phạm rừng. Do thường xuyên kiểm tra, tuyên truyền tốt nên trong 3 năm trở lại đây, thôn không có vụ việc xâm hại rừng đến mức phải lập biên bản xử lý.
Theo ông Triệu Thế Khôi, Giám đốc Ban Quản lý Vườn Quốc gia Ba Bể: Nhìn chung tình hình vi phạm Luật Lâm nghiệp những năm gần đây đã giảm nhiều so với những năm trước; hệ sinh thái rừng được bảo vệ và phục hồi tốt hơn, các điểm danh thắng vẫn bảo đảm nguyên vẹn kiến trúc tự nhiên. Ban quản lý VQG Ba Bể chú trọng thực hiện tốt công tác giao khoán bảo vệ rừng và tuyên truyền, vận động người dân trong việc bảo vệ cảnh quan hiện có. Tuy nhiên, do áp lực từ việc tăng dân số ở khu vực cộng đồng dân cư sinh sống trong vùng lõi, vùng đệm tăng hằng năm, hoạt động vận chuyển khách du lịch gây gia tăng ô nhiễm khu vực, ô nhiễm môi trường hồ Ba Bể, tình trạng phát triển các nhà nghỉ, nhà hàng xung quanh hồ, bồi lắng lòng hồ… đang là vấn đề đặt ra trong công tác quản lý, bảo vệ rừng và môi trường.
Để thực hiện có hiệu quả các giải pháp phát triển rừng bền vững, Ban quản lý VQG Ba Bể đã phối hợp với các đơn vị chức năng liên quan đánh giá hiện trạng tài nguyên rừng, đất đai và kết quả quản lý, bảo vệ phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học của Vườn Quốc gia Ba Bể, trên cơ sở đó định hướng quản lý phát triển bền vững Vườn Quốc gia Ba Bể giai đoạn 2021-2030. Mục tiêu là quản lý, bảo vệ tốt tổng diện tích 10.048ha đất rừng và đất ngập nước của VQG Ba Bể, bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học, các nguồn gen động, thực vật nguy cấp, quý hiếm, sinh thái cảnh quan, các giá trị văn hóa, lịch sử và các giá trị dịch vụ môi trường rừng.
Năm 2023, VQG Ba Bể phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bắc Kạn thực hiện Dự án “Khai thác, sử dụng kiến thức bản địa trong bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng của đồng bào dân tộc thiểu số góp phần bảo vệ đa dạng sinh học hệ sinh thái khu vực vùng đệm VQG Ba Bể” tại thôn Nà Lẻ, xã Quảng Khê và thôn Nà Lườn, Nà Slải, xã Hoàng Trĩ. Dự án có sự tham gia của người dân 03 thôn trên và nhiều hộ dân ở các địa phương khác.
Thực hiện các giải pháp phát triển rừng bền vững, Ban quản lý VQG Ba Bể mong muốn các cấp, ngành quan tâm, phối hợp tốt trong công tác bảo tồn, bảo vệ và phát triển rừng bền vững, đồng thời có các phương án chia sẻ nhiệm vụ và lợi ích giữa các bên liên quan (xây dựng chiến lược phát triển du lịch sinh thái, dịch vụ và giáo dục môi trường gắn với bảo tồn, phát triển rừng bền vững); xây dựng khu hành chính mới, trung tâm cứu hộ, khu nhà nghỉ để phục vụ công tác bảo tồn và phát triển du lịch; cải tạo nâng cấp các cơ sở hạ tầng khác như: Trạm kiểm lâm, chòi canh; cải tạo và nâng cấp đường giao thông để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân và khách du lịch./.
