Tham gia thảo luận về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, đại biểu Hà Sỹ Huân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bắc Kạn kiến nghị với Chính phủ, các bộ ngành liên quan nhiều giải pháp để tháo gỡ những khó khăn, bất cập đang gặp phải trong quá trình triển khai như:
Về hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, hiện nay các địa phương không có quỹ đất ở, đất sản xuất, nên nội dung hỗ trợ đất ở và đất sản xuất thông qua hình thức chính quyền địa phương trực tiếp giao đất hiện nay không thực hiện được. Do đó đề nghị bổ sung thêm hình thức hỗ trợ bằng tiền cho hộ dân mua đất ở, đất sản xuất. Đề nghị Chính phủ xem xét, bổ sung đối tượng hộ gia đình là người Kinh sinh sống lâu năm ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số (không phải là hộ nghèo) được hưởng chính sách hỗ trợ bảo vệ rừng thuộc Tiểu dự án 1, Dự án 3 - Phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân. Vì ở những nơi có rừng, người Kinh là thiểu số, tiên phong trong phát triển bảo vệ rừng và phát triển kinh tế, nếu họ không được hưởng chính sách là chưa tạo được sự công bằng đối với người dân sinh sống trên cùng địa bàn trong việc bảo vệ rừng.
Phân tích những bất cập trong việc triển khai, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, đại biểu Hà Sỹ Huân cho biết, hiện nay việc hỗ trợ nhà ở thuộc Chương trình này không có chính sách hỗ trợ vay vốn với lãi suất ưu đãi cho các hộ gia đình có nhu cầu vay vốn thêm để xây dựng nhà ở đảm bảo tiêu chí 03 cứng. Trong khi, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, ngoài kinh phí được Nhà nước hỗ trợ còn được vay vốn thêm với lãi suất ưu đãi theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022, dẫn đến người dân trong cùng địa bàn có sự so sánh giữa các chính sách, nên chính quyền địa phương khó khăn trong triển khai thực hiện chương trình. Từ đó, đại biểu đề nghị Chính phủ xem xét có chính sách hỗ trợ vay vốn đối với CTMTQG giảm nghèo bền vững để các hộ gia đình có thêm kinh phí thực hiện xây dựng nhà ở đảm bảo tiêu chí 3 cứng theo quy định. Bên cạnh đó, đối với việc triển khai Tiểu dự án 1, Dự án 4, trong Quyết định số 90 ngày 18/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ quy định “người lao động có thu nhập thấp” là một trong các đối tượng được hỗ trợ đào tạo nghề từ Chương trình; Bộ Tài chính cũng đã quy định mức hỗ trợ đào tạo nghề cho người lao động có thu nhập thấp tại Thông tư số 55/2023/TT-BTC. Tuy nhiên, đối tượng “người lao động có thu nhập thấp” chưa được quy định ở văn bản nào nên chưa được hưởng chính sách hỗ trợ đào tạo. Vì vậy, đại biểu đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nghiên cứu, sớm ban hành văn bản hướng dẫn tiêu chí xác định “người lao động có thu nhập thấp” để tổ chức thực hiện đào tạo nghề cho nhóm đối tượng này.
Bên cạnh đó, đại biểu Hà Sỹ Huân cũng đề nghị Chính phủ xem xét đối với các xã khu vực II, khu vực III khi được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, được tiếp tục thực hiện các chính sách như đối với xã khu vực III, xã khu vực II đến hết giai đoạn; học sinh THCS hiện đang sinh sống tại thôn, xã đặc biệt khó khăn (ĐBKK) đi học tại các trường thuộc địa bàn xã khu vực I được hưởng các chính sách hỗ trợ tiền ăn, nhà ở, hỗ trợ gạo theo quy định như học sinh đang sinh sống tại thôn, xã ĐBKK đi học tại các trường nằm trong xã khu vực II, khu vực III. Đại biểu Hà Sỹ Huân khẳng định đây mới là chính sách phù hợp với đồng bào DTTS hiện nay.
Cũng trong phát biểu của mình, một lần nữa đại biểu Hà Sỹ Huân kiến nghị Quốc hội tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan cần nghiêm túc thực hiện nội dung đã được Quốc hội quyết nghị trong Nghị quyết Quốc hội số 109/2023/QH15, đó là “giải quyết dứt điểm việc chậm chi trả kinh phí khoán bảo vệ rừng, hoàn thành trong quý I năm 2024” để địa phương được kinh phí phân bổ trả nợ cho người dân.
Cuối phiên thảo luận về nội dung này, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đã giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu./.
