Thời gian qua, tình trạng tùy tiện san ủi đất đồi để chuyển đổi mục đích sử dụng không xin phép đang có chiều hướng gia tăng trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. Đáng chú ý, đa phần các sự vụ có sự tham gia của các doanh nghiệp trên địa bàn. Đây là vấn đề cần được lưu tâm và xử lý nghiêm.
Tùy tiện san ủi
Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ba Bể Đặng Thị Anh Thơ cho biết: Vừa qua, Phòng đã kiểm tra, xác minh và xử lý một vụ tự ý san ủi đất đồi trái phép trên địa bàn xã Khang Ninh. Theo đó, Theo đó, ông Dương Văn Túy có thửa đất lâm nghiệp rộng 10.000m2 ở khu vực Pác Cáp, thôn Nà Niểm với mục đích sử dụng đất là đất rừng sản xuất, phía tây giáp đường 258, phía nam giáp khu nghỉ dưỡng sinh thái. Ông Túy thuê doanh nghiệp tư nhân Kim Quy dùng mìn phá đá, san ủi khu đất từ tháng 2/2016, đến nay đã san ủi khoảng 1.000m2, khối lượng đá san ủi khoảng 4.000m3.
Mặc dù ông Túy đã san ủi từ tháng 2/2016 nhưng đến ngày tháng 4/2016 ông Túy mới làm đơn xin phép. Đơn chưa được UBND xã Khang Ninh xác nhận, ông Túy cũng chưa làm hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất và phương án san ủi đất nhưng trên thực tế vẫn tiến hành san ủi khu đất. Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ba Bể đã lập biên bản đình chỉ san ủi, yêu cầu ông Túy dừng ngay việc thi công san ủi khu đất; yêu cầu UBND xã Khang Ninh xử lý vi phạm của ông Túy theo đúng quy định của pháp luật.
Cuối tháng 6/2016, tại xã Quang Thuận (Bạch Thông), Công ty TNHH Thành Hưng tự ý san ủi hơn 1ha đất khu vực gần Thác Roọm, đổ hàng nghìn mét khối đất đá xuống sông Cầu. Theo thông tin từ Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Kạn: Khu đất đã được san gạt phần đất mặt, làm tràn đất xuống lòng sông Cầu gây tình trạng đục nước, thu hẹp dòng chảy. Diện tích san gạt khoảng 1ha và 1 tuyến đường rộng 5m, dài khoảng 200m được mở vào khu san ủi.
 |
| Một diện tích lớn đất lâm nghiệp đã bị Công ty TNHH Thành Hưng tự ý san ủi. |
Khu đất này thuộc quyền sử dụng của một hộ dân có hộ khẩu thường trú tại huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình và đã được UBND huyện Bạch Thông cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BB 249966 ngày 10/6/2011 tại Quyết định số 932/QĐ-UB của UBND huyện Bạch Thông với diện tích được cấp là 14.303m2. Từ năm 2011 đến nay, chủ đất không có mặt tại địa phương và chưa sử dụng khu đất này bao giờ. Đầu tháng 6/2016, Công ty TNHH Thành Hưng đã đến UBND xã Quang Thuận trình bày việc san ủi đất nhưng chưa có văn bản, hồ sơ xin phép chính thức nào gửi chính quyền địa phương nhưng công ty đã cho máy móc, thiết bị vào tiến hành san ủi. UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cùng địa phương kiểm tra, làm rõ, kiên quyết xử lý nghiêm các sai phạm.
Nhiều sai phạm
Có thể thấy nhu cầu sử dụng đất ở, chuyển đổi mục đích sử dụng đất tăng cao đang khiến hành vi tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, nhất là đất lâm nghiệp ngày càng gia tăng- đặc biệt là ở các khu vực đô thị của tỉnh.
Năm 2015, Thanh tra tỉnh Bắc Kạn đã thanh tra công tác quản lý đất đai trên địa bàn thành phố Bắc Kạn, qua đó đã phát hiện nhiều sai phạm trong chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Đối với cấp phép san ủi, lực lượng chức năng phát hiện có một số hộ không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đơn xin xác nhận nguồn gốc đất; nhiều hộ dân không nộp phí bảo vệ môi trường khi san ủi. Có một số hộ được cấp phép san ủi với diện tích lớn nhưng không có hồ sơ lập dự án hoặc hồ sơ lập báo cáo kinh tế kỹ thuật. Sau khi san ủi xong, những hộ này xin chuyển mục đích sử dụng đất và chia lô để chuyển nhượng cho nhiều người, như gia đình ông Nguyễn Văn Minh Đắc (đất thuộc tổ 12, phường Phùng Chí Kiên); gia đình ông Phạm Văn Long (đất thuộc tổ 1A, phường Đức Xuân, thành phố Bắc Kạn).
Hồ sơ cấp phép san ủi đất cho các hộ gia đình phần lớn không đầy đủ; thậm chí một số cấp cả vào đất nông nghiệp. Một số gia đình không thực hiện san ủi đúng theo cao độ san nền.
 |
| Công ty TNHH Thành Hưng đã san ủi hàng nghìn mét khối đất đá, đổ tràn xuống sông Cầu. |
Đặc biệt, công tác cấp phép chuyển mục đích sử dụng đất và quản lý chuyển mục đích sử dụng đất tại thành phố Bắc Kạn có nhiều sai phạm. Cụ thể như cho chuyển mục đích sử dụng đất vi phạm vào quy hoạch sử dụng đất. Cho chuyển mục đích sử dụng đất vi phạm vào quy hoạch sử dụng đất; thu tiền sử dụng đất bằng 50% chênh lệch giữa thu tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở với thu tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp không đúng quy định… Thanh tra tỉnh đã kiến nghị xử lý hàng chục vụ vi phạm; đề nghị thu hồi hàng tỷ đồng tiền phí bảo vệ môi trường và tiền sử dụng đất. Đáng chú ý là hầu hết những trường hợp vi phạm đều là những hộ sở hữu rất nhiều đất lâm nghiệp mua lại.
Cần xử lý nghiêm
Hầu hết các vụ việc san ủi đất đồi với diện tích lớn trong thời gian qua đều liên quan đến các doanh nghiệp trên địa bàn. Điểm chung đó là các doanh nghiệp chỉ là người làm thuê cho chủ đất. Chủ đất khẳng định san ủi để làm khu du lịch sinh thái hoặc để làm đất ở… Tuy nhiên, có thể khẳng định, phần đa những “dự án” kiểu này đều do các chủ doanh nghiệp đứng sau chỉ đạo.
Hay như tại thành phố Bắc Kạn, thời gian qua cũng có nhiều hộ dân tiến hành san ủi các khu đất đồi để chuyển đổi mục đích làm đất ở. Thực tế những hộ này không có đủ tiền để san ủi các khoảnh đồi lớn. Do đó doanh nghiệp bỏ tiền san ủi sau đó cùng chủ đất chia lô bán, lợi nhuận chia đều. Thậm chí là làm theo kiểu sự việc đã rồi, đã san ủi rồi mới xin chuyển mục đích sử dụng đất.
Đồng chí Nông Văn Kỳ- Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Kạn cho biết: Hành vi tự ý san ủi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất không theo quy định của pháp luật sẽ bị xử lý nghiêm. Trong tháng 2/2016, Sở đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn. Theo đó, coi việc chấn chỉnh trong công tác quản lý nhà nước về đất đai là một trong những nhiệm vụ trọng tâm năm 2016. Chấn chỉnh việc cấp phép san ủi, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở. Chỉ đạo UBND cấp xã phát hiện và lập biên bản việc chuyển mục đích sử dụng đất trái phép, xây dựng các công trình trên đất lấn, chiếm, kịp thời báo cáo UBND huyện, thành phố có biện pháp ngăn chặn, xử lý ngay từ khi xuất hiện vi phạm. UBND tỉnh cũng yêu cầu các địa phương định kỳ 3 tháng báo cáo một lần về tình hình quản lý, sử dụng đất ở địa phương để Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp. Tuy nhiên, thực tế có nhiều địa phương vẫn chưa làm tốt vấn đề này.
Luật pháp đã quy định: Muốn chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải được chính quyền xem xét, thông qua; thậm chí chuyển đổi đất lúa trên 10ha còn phải báo cáo xin phép Thủ tướng Chính phủ. Việc san ủi trái phép gây ô nhiễm môi trường, thất thu ngân sách và làm giảm lòng tin của nhân dân vào hiệu lực quản lý của chính quyền. Thiết nghĩ, công tác quản lý và xử lý vi phạm trong lĩnh vực này cần được các cấp, ngành chức năng thực hiện kiên quyết và hiệu quả hơn nữa./.
Tuấn Sơn
