Sau mấy năm loay hoay đi tìm các loại cây trồng phù hợp thì cây thạch đen được trồng tại xã Vũ Loan (Na Rì) đã tỏ ra có ưu thế hơn hẳn, bởi cây vừa dễ trồng lại được giá đã giúp bà con nông dân nơi đây nâng cao thu nhập.
Trước đây, cây thạch đen chỉ được trồng trong một số hộ gia đình ở Vũ Loan với số lượng thấp và chưa có giá trị hàng hóa, nhưng 2 năm gần đây bà con nông dân xã Vũ Loan đã mạnh dạn đưa giống cây này vào gieo trồng và nhân rộng tại địa phương. Kết quả sau 2 năm đưa vào trồng đã cho thấy hiệu quả thiết thực. Năm 2008, thạch đen bán được trên 20 nghìn đồng/kg đã giúp nhiều hộ thoát nghèo, thấy có hiệu quả kinh tế, bước sang năm 2009 bà con đã đưa vào trồng với quy mô lớn hơn năm trước, nhà trồng ít cũng thu được vài tạ, nhà nào trồng nhiều sẽ thu được 1- 2 tấn thạch đen khô. Tuy giá thời điểm đầu vụ thấp hơn năm ngoái, chỉ với 16 nghìn đồng/kg nhưng do chi phí công chăm sóc và vốn đầu tư thấp nên lợi nhuận tính ra vẫn cao hơn 2 lần so với trồng lúa, ngô.
Chị Vi Thị Hoa, (dân tộc Mông thôn Pác Thôm) sau khi đã bán 2 tạ thạch đen khô, cầm trên tay trên 3 triệu đồng vui vẻ cho biết: Cây thạch đen thích ứng và phù hợp với điều kiện khí hậu trong thôn nên năm nay hầu hết các hộ trong thôn đều trồng loại cây này, thạch đen rất dễ trồng, cây có thể trồng trên đất đồi, soi bãi hay trên các thửa ruộng và ít tốn công chăm sóc; thời gian trồng có thể giao động từ tháng 2 đến tháng 4 và đến tháng 9, tháng 10 là có thể thu hoạch…
Với ưu điểm như vậy nên cây thạch đen đã nhanh chóng được bà con xã Vũ Loan đưa về nhân rộng tại địa phương, chủ yếu để tận dụng các khu đồi bỏ hoang và họ thu về lợi nhuận không nhỏ, trong khi đó các thửa ruộng vẫn dành để cấy lúa. Điển hình như hộ gia đình Anh Nông Văn Si ở bản Khuổi Vạc, nhà có ít ruộng mà cây thạch đen lại có thể trồng được trên đất đồi do đó anh vừa có thể trồng thêm cây thạch đen vừa không ảnh hưởng đến diện tích đất ruộng canh tác lại có thêm một khoản thu nhập nên kinh tế gia đình được cải thiện rõ rệt. Hiện nay nhiều hộ gia đình trong bản cũng nhờ trồng thạch đen mà mua sắm được nhiều tiện nghi đắt tiền, có xem máy để đi lại…. cây thạch đen đang thực sự là câu xóa đói, giảm nghèo có hiệu quả tại địa phương chúng tôi.
Hiện nay, hoạt động thu mua thạch đen đang góp phần làm cho phiên chợ vùng cao ở Vũ loan thêm rộn ràng tấp nập. Cây thạch đen chủ yếu được các tư thương đến từ xã Cường Lợi lên thu mua rồi mang tiêu thụ tại Lạng Sơn rồi xuất sang Trung Quốc. Thời điểm chúng tôi có mặt tại xã vào đúng dịp chợ phiên trong tháng 10, mặc dù chưa tan tầm nhưng chúng tôi thấy cả 2 chiếc xe gom hàng đã chất đầy cây thạch đen khô, cả 2 chủ lái buôn đều cho rằng họ đã thu mua được qua 2 phiên chợ nay và trong phiên chợ này họ tiếp tục thu được trên 1 tấn thạch đen khô.
Có thể nói, cây thạch đen đang thực sự có nhiều triển vọng phát triển tại xã Vũ Loan. Tuy nhiên một số hộ dân lại tỏ ra lo lắng về sự ổn định lâu dài về đầu ra của sản phẩm, họ rất cần một kế hoạch phát triển cụ thể chính quyền địa phương để cây thạch đen sẽ trỏ thành cây xóa đói giảm nghèo bền vững tại Vũ Loan.
A.T
