Theo đánh giá của ngành Công thương, trong 6 tháng đầu năm 2024, các chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế có chiều hướng tích cực, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) lĩnh vực công nghiệp ước đạt 289.766 triệu đồng, tăng 9,44% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, một số ngành chủ lực, nhất là công nghiệp sản xuất kim loại vẫn còn khó khăn về nguồn nguyên liệu.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 54 mỏ được cấp giấy phép khai thác còn hiệu lực, trong đó có 14 mỏ chì kẽm (tổng công suất là 284.700 tấn/năm). Tuy nhiên, thực tế 6 tháng đầu năm 2024 chỉ có 09 mỏ hoạt động sản xuất, với công suất 241.700 tấn/năm (các mỏ dừng sản xuất gồm: Nà Lẹng – Nà Cà, Nà Tùm, Cốc Chặng và mỏ Nà Quản). Mỏ sắt có 04 giấy phép, với tổng công suất 322.500 tấn quặng nguyên khai (trong 6 tháng đầu năm 2024, mỏ sắt Nà Nọi dừng sản xuất).
Theo các ngành chức năng, nguyên nhân khiến các mỏ dừng hoạt động chủ yếu là do điều kiện khai thác ngày càng khó khăn do khai trường xuống sâu hơn; một số mỏ phải điều chỉnh thiết kế (mỏ chì kẽm Ba Bồ); chưa xong các thủ tục về đất đai (vườn rừng), môi trường nên chưa khai thác đạt công suất thiết kế.
Về hoạt động chế biến sâu, hiện trên địa bàn tỉnh có 04 nhà máy sản xuất kim loại chì với tổng công suất trên 16.500 tấn/năm đang hoạt động (sản lượng năm 2023 ước đạt 17.173 tấn, tăng 49,05% so với cùng kỳ năm trước; trong 6 tháng đầu năm 2024 đạt 7.175 tấn, tăng 90,88% so với cùng kỳ năm trước) và 02 dự án đang triển khai đầu tư xây dựng với tổng công suất trên 50.000 tấn kim loại chì, kẽm/năm và sản xuất các sản phẩm phụ khác, như: Axit sunfuaric (40.000 tấn/năm) và đồng thô (30.000 tấn/năm).
Chế biến khoáng sản sắt (luyện kim đen), hiện có 01 Dự án Nhà máy sản xuất Feromangan 60.000 tấn/năm tại huyện Chợ Đồn của Công ty Cổ phần Phát triển công nghiệp Bắc Kạn đã xây dựng cơ bản xong giai đoạn 1 và đang vận hành chạy thử sản xuất sản phẩm khá ổn định.
Ông Nguyễn Văn Mạnh, Giám đốc Công ty Cổ phần Phát triển công nghiệp Bắc Kạn cho biết: “Dù đang trong quá trình chạy thử, nghiệm thu kỹ thuật thiết bị nhà máy, nhưng chúng tôi đã sản xuất và tiêu thụ được 2.574 tấn gang, 1.368 tấn xỉ giàu mangan. Khó khăn lớn nhất của Công ty hiện nay, đó là nguồn nguyên liệu không ổn định. Vì thế, Công ty mong muốn tỉnh quan tâm sớm cấp mỏ khai khác để đảm bảo cung cấp nguồn nguyên liệu ổn định phục vụ sản xuất chế biến”.
Việc đáp ứng nguồn nguyên liệu cho chế biến sâu khoáng sản kim loại đang gặp khó khăn do điều kiện khai thác hầm lò phức tạp và chi phí cao. Các mỏ khoáng sản quy mô nhỏ, phân tán, sản lượng thấp. Một số đơn vị đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ cấp mỏ… Do đó, tình trạng các nhà máy chế biến khoáng sản thiếu nguyên liệu để duy trì sản xuất ổn định là khó tránh khỏi. Để kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các nhà máy chế biến khoáng sản, Sở Công thương đã phối hợp với các ngành chức năng đẩy mạnh công tác thăm nắm tình hình sản xuất của các đơn vị; tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức hội nghị gặp mặt các doanh nghiệp khai khoáng, doanh nghiệp chế biến sâu khoáng sản nhằm tập trung, huy động tối đa nguyên liệu cho các nhà máy để duy trì sản xuất.
Ông Nguyễn Tiến Cương, Phó Giám đốc Sở Công thương thông tin: Trong thời gian tới, ngành tiếp tục bám sát và triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả Nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 12/8/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển công nghiệp tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; tăng cường đôn đốc, hỗ trợ và kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp khai thác khoáng sản đảm bảo sản xuất đủ công suất thiết kế (tinh quặng chì, kẽm, sắt, quặng oxít chì kẽm,...) và huy động tối đa nguyên liệu cho các nhà máy chế biến sâu khoáng sản trên địa bàn tỉnh.
Chủ động hướng dẫn và giải quyết nhanh các thủ tục hành chính cho các dự án công nghiệp, đặc biệt các dự án điều chỉnh, mở rộng sản xuất như Dự án Nhà máy luyện chì 20.000 tấn/năm; Dự án Nhà máy sản xuất Feromangan 60.000 tấn/năm; một số dự án nâng công suất khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường; đôn đốc các dự án sản xuất vật liệu xây dựng (đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường, gạch tuynel, gạch không nung) tập trung sản xuất phục vụ hoạt động xây dựng trong những tháng cao điểm cuối năm…/.
