Sáng 26/9, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 37, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính năm 2024 (kỳ báo cáo từ 1/10/2023 đến 31/7/2024).
Nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài được giải quyết
Theo báo cáo của Chính phủ, năm 2024, trong bối cảnh đất nước tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thách thức trong việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn phức tạp.
Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, sự đồng hành của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước quan tâm, lãnh đạo chỉ đạo, các cấp, các ngành đã cố gắng, nỗ lực, cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tiếp tục đạt được những kết quả quan trọng, tích cực, góp phần củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, giữ vững ổn định an ninh, trật tự để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội.
Người đứng đầu các cấp, các ngành đã nêu cao tinh thần, trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức tiếp công dân và thực hiện ngày càng tốt hơn trách nhiệm tiếp công dân theo quy định.
Các cấp, các ngành cũng đã cố gắng, nỗ lực để nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo. Việc rà soát, xử lý các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài được quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, giải quyết được nhiều vụ việc gây bức xúc trong nhân dân, được dư luận quan tâm.
Việc thực hiện các kiến nghị của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, xử lý, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo do đại biểu Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội chuyển đến được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện.
Công tác phối hợp trong tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngày càng chặt chẽ, phát huy hiệu quả.
Báo cáo chỉ rõ, trong năm 2024, các cơ quan hành chính có 255.988 lượt người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về 206.382 vụ việc, có 2.024 đoàn đông người. Tòa án nhân dân các cấp đã tiếp 430 lượt người về 380 vụ việc.
Về kết quả tiếp nhận và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, các cơ quan hành chính đã xử lý 327.677/334.878 đơn tiếp nhận; có 256.550 đơn đủ điều kiện xử lý, trong đó có 38.929 đơn khiếu nại, 20.409 đơn tố cáo; có 24.969 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền. Tòa án nhân dân các cấp xử lý 159/159 đơn, có 73 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền.
Trên cơ sở đơn tiếp nhận, các cơ quan hành chính đã giải quyết 20.317 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt 81,4% (14.616 vụ việc khiếu nại, 80,2% và 5.660 vụ việc tố cáo, 84,6%). Tòa án nhân dân các cấp giải quyết 71/73 vụ việc thuộc thẩm quyền. Viện kiểm sát nhân dân các cấp giải quyết 5/5 vụ việc tố cáo, không có vụ việc khiếu nại. Kiểm toán nhà nước giải quyết 10/10 vụ việc tố cáo, không có vụ việc khiếu nại.
Bên cạnh kết quả tích cực, báo cáo cũng nêu một số tồn tại, hạn chế. Theo đó, trong công tác tiếp công dân, mặc dù đã chuyển biến tốt hơn so với trước nhưng việc trực tiếp tiếp công dân của thủ trưởng cơ quan hành chính các cấp chưa bảo đảm số ngày theo quy định. Trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tỷ lệ giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền (đạt 81,4%) thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (83%)...
Đề nghị công khai bộ trưởng, chủ tịch "lười" tiếp công dân
Trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban đánh giá cao các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan đã nỗ lực trong việc tổ chức tiếp công dân với những đổi mới theo hướng thiết thực, hiệu quả.
Tuy nhiên, so với năm 2023 (đủ 12 tháng), số đoàn đông người đến Thanh tra Chính phủ tăng rất mạnh (bằng 229%); ngược lại, số đoàn đông người đến các Bộ, ngành lại giảm mạnh (giảm 55%), đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân của tình hình này để có giải pháp phù hợp xử lý, khắc phục.
Năm 2024, cơ quan hành chính nhà nước các cấp giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền đạt tỷ lệ 80,2%, chưa đạt mục tiêu 85% mà Chính phủ đề ra trong Báo cáo năm 2023; đặc biệt, ở các địa phương tỷ lệ giải quyết chỉ đạt 76,8%, do đó đòi hỏi các cơ quan nỗ lực, cố gắng hơn nữa để đáp ứng mục tiêu “giải quyết kịp thời, dứt điểm, đúng pháp luật các vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh ngay từ cấp cơ sở”.
Cơ quan thẩm tra thẳng thắn nêu, thủ trưởng cơ quan hành chính Nhà nước các cấp vẫn chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trực tiếp tiếp công dân theo quy định của Luật Tiếp công dân; tình trạng ủy quyền tiếp công dân tại Bộ, ngành, địa phương vẫn còn nhiều.
Trong đó, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ ủy quyền tiếp công dân chiếm 41% số buổi theo quy định.
Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhấn mạnh cần phải chỉ rõ bộ, ngành, địa phương nào tiếp công dân tốt, bộ, ngành, địa phương nào ít tiếp công dân.
Có cùng quan điểm trên, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị phải công khai những người đứng đầu không thực hiện tiếp công dân theo quy định. Theo ông, vẫn còn tình trạng né tránh, ngại va chạm trong việc công khai này.
Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, việc bộ trưởng, trưởng ngành và chủ tịch UBND các cấp trực tiếp tiếp công dân chưa bảo đảm số ngày theo quy định cần đặc biệt lưu ý.
Nếu các cơ quan, địa phương thực hiện tốt việc tiếp công dân theo quy định thì việc khiếu nại, tố cáo sẽ giảm. “Trên Trung ương không tài nào giải quyết đơn từ khiếu nại mà không có trách nhiệm xử lý gốc là ở địa phương”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh./.
