Năm 2012, chỉ tiêu thu ngân sách của tỉnh là 380 tỷ đồng. Bước vào triển khai, các cấp, ngành, địa bàn đã có nhiều nỗ lực thực hiện. Tuy nhiên, đến nay, kết quả thu không đạt chỉ tiêu đề ra cho thấy nhiều vấn đề khó khăn cần được tháo gỡ để thực hiện tốt hơn chỉ tiêu của năm 2013.
Năm 2012, số thu nội địa ước đạt hơn 341 tỷ đồng, đạt 93,41% dự toán tỉnh giao. Trong đó, có 8/13 chỉ tiêu thu hoàn thành và vượt dự toán với số tăng thu hơn 22 tỷ đồng. Trong đó, có các khoản tăng thu khá như từ doanh nghiệp trung ương tăng hơn 01 tỷ đồng; doanh nghiệp địa phương tăng 621 triệu đồng; tiền thuê đất tăng hơn 01 tỷ đồng; tiền sử dụng đất tăng hơn 12 tỷ đồng… Tuy nhiên, có 5 chỉ tiêu thu không hoàn thành làm hụt thu hơn 46 tỷ đồng. Cụ thể, thu từ khu vực ngoài quốc doanh giảm hơn 33 tỷ đồng; thuế bảo vệ môi trường/phí xăng dầu giảm hơn 6 tỷ đồng; lệ phí trước bạ giảm gần 6 tỷ đồng; thuế thu nhập cá nhân giảm hơn 2 tỷ đồng… Bù trừ các khoản tăng thu và các khoản giảm thu thì thực tế tổng thu năm 2012 giảm hơn 24 tỷ đồng so với dự toán.
Theo đánh giá của Cục Thuế tỉnh, nguyên nhân cơ bản dẫn tới giảm thu ngân sách năm 2012 là do suy thoái chung của nền kinh tế đã tác động đến tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, nhất là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Một số doanh nghiệp phải giải thể, số khác hoạt động cầm chừng, cắt giảm việc làm, thu hẹp sản xuất vì thiếu vốn, khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm. Vì vậy cơ bản không phát sinh doanh thu để tạo nguồn thu ngân sách.
Bên cạnh đó, chính sách cắt giảm đầu tư công dẫn đến gần 300 doanh nghiệp hoạt động trong xây dựng cơ bản gặp khó khăn tức thì. Hoạt động cung ứng vật liệu xây dựng, xăng dầu giảm ảnh hưởng tới thu ngân sách. Ngoài ra, suy thoái kinh tế cũng phần nào tác động đến thu nhập, tiêu dùng nên việc mua sắm phương tiện cũng giảm theo.
 |
| Công ty Cổ phần khoáng sản Na Rì Hamico còn nợ hơn 26 tỷ đồng tiền thuế. Trong ảnh: Nhà máy chế biến quặng đa kim của Công ty Cổ phần khoáng sản Na Rì Hamico đặt tại xã Thượng Quan - Ngân Sơn. |
Số thu giảm một phần khác do ngành Thuế đã thực hiện cắt giảm, giãn, miễn thuế theo Nghị quyết 13 của Chính phủ và Nghị quyết 29/QH13 của Quốc hội. Cụ thể đã gia hạn nộp thuế giá trị gia tăng 6 tháng đối với thuế kê khai tháng 4, 5, 6 của năm 2012 với số gia hạn chậm nộp hơn 14 tỷ đồng; giảm thu tiền thuê đất 490 triệu đồng. Ngành Thuế cũng giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp vừa và nhỏ với số thuế 195 triệu đồng; miễn thuế thu nhập cá nhân 6 tháng cuối năm đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công và kinh doanh bậc 1 với số giảm khoảng gần 5 tỷ đồng.
Tuy nhiên, về cơ bản nguyên nhân dẫn tới chỉ tiêu thu ngân sách của năm không đạt là do tỷ lệ nợ đọng thuế lớn. Đến nay, tổng số thuế nợ đọng lên tới hơn 41 tỷ đồng (không bao gồm phí bảo vệ môi trường đối với khai thác vàng sa khoáng là hơn 115 tỷ đồng). Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng cơ bản nợ thuế hơn 11 tỷ đồng. Nguyên nhân được xác định do có công trình nghiệm thu khối lượng hoàn thành và đã kê khai thuế nhưng chưa được thanh toán vốn nên khó khăn về tài chính. Có nhiều doanh nghiệp nợ đọng thuế lớn như Công ty Cổ phần khoáng sản Na Rì Hamico và các công ty con của công ty này nợ thuế trên 26 tỷ đồng.
Các cơ quan thuế đã thực hiện các biện pháp đôn đốc thu nợ như thông báo phạt nộp chậm; cưỡng chế thu nợ thuế qua tài khoản doanh nghiệp tại ngân hàng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nợ thuế khó khăn về tài chính đều cam kết nộp thuế thành nhiều lần. Riêng Công ty Cổ phần khoáng sản Na Rì Hamico khả năng nộp đủ thuế nợ đọng là rất thấp vì tình hình tài chính của đơn vị này đang rất khó khăn.
Từ nay cho tới hết năm, ngành Thuế tiếp tục nỗ lực thu thêm các khoản khả thi. Tập trung rà soát các khoản thu phát sinh hàng tháng; tăng cường thanh tra, kiểm tra thuế; tăng cường xử lý thuế nợ đọng. Các cơ quan thuế phối hợp tốt với ngân hàng thương mại, các cơ quan thanh toán, chủ đầu tư để thu nợ thuế và khấu trừ tiền thuế qua tài khoản của doanh nghiệp./.
Tuấn Sơn
