>>Xem trực tiếp trên Fanpage Báo Bắc Kạn (p1)
>>Xem trực tiếp trên Fanpage Báo Bắc Kạn (p2)
8h35: Đoàn múa lân rước lễ vào khu vực sân khấu.
8h41: Chương trình khai hội chính thức bắt đầu:
Lễ hội “Chợ tình Xuân Dương” năm nay bắt đầu từ ngày 01/5 và diễn ra đến ngày 03/5. Ngày 01/5, tại Lễ hội đã diễn ra các hoạt động như: Chương trình “Ngày hội hàng hóa vì người tiêu dùng”, Hội trại thanh niên, triển lãm ảnh; khởi tranh thi đấu bóng chuyền; biểu diễn nghệ thuật và thả đèn hoa đăng… Chương trình lễ hội là hoạt động thiết thực chào mừng kỷ niệm 49 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 138 năm Ngày Quốc tế lao động; hướng tới kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ; 134 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Lễ khai hội bắt đầu với Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Na Rì sắc màu hội tụ” do Đội nghệ thuật quần chúng huyện Na Rì biểu diễn.
Tiết mục: Mùa xuân xuống hội vùng cao. Nhạc và lời: Đình Nguyên
Tiết mục: Vấn vương chợ tình. St: Hoàng Bình
Đến dự lễ khai hội, về phía lãnh đạo tỉnh có các đồng chí: Phương Thị Thanh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Phạm Duy Hưng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng BTC Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Bắc Kạn; lãnh đạo một số sở, ngành, địa phương.
Về phía huyện Na Rì có các đồng chí lãnh đạo Huyện ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện, đại diện các phòng, ban và xã, thị trấn trong huyện.
Đến tham dự ngày hội còn có đại diện lãnh đạo các tỉnh bạn, huyện bạn như: Huyện Bình Gia, Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn; huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên… Cùng đông đảo người dân và du khách bốn phương.
Lễ hội văn hóa truyền thống “Chợ tình Xuân Dương” năm 2024 là hoạt động văn hóa dân gian của dân tộc Nùng huyện Na Rì, là điểm đến của Nhân dân trong huyện, trong tỉnh và du khách.
9h06: Đồng chí Nông Quang Kế, Phó Chủ tịch UBND huyện Na Rì đọc diễn văn khai mạc Lễ hội.
Bài phát biểu khai mạc nêu rõ: Na Rì có tiềm năng về tài nguyên di sản văn hóa cần được bảo tồn, gìn giữ và phát huy. Từ đặc điểm địa hình, khí hậu, đất đai, phong tục tập quán của mỗi dân tộc và mối quan hệ thân thiết giữa các dân tộc đã tạo cho cộng đồng các dân tộc nơi đây một kho tàng văn hóa đặc sắc và phong phú, thể hiện những đặc trưng riêng. Với địa hình đồi núi, sông suối, hang động, diện tích rừng tự nhiên rộng lớn, phong phú đã tạo nên những cảnh quan thiên nhiên đẹp, hấp dẫn, cùng với đó là các di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh; các di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện... Đây là nguồn tài nguyên vô giá cho phát triển kinh tế, văn hóa, du lịch của địa phương.
Lễ hội văn hóa truyền thống Chợ tình Xuân Dương dịp 25/3 âm lịch hằng năm là một nét văn hóa độc đáo, là món ăn tinh thần không thể thiếu của Nhân dân các dân tộc trong huyện, thu hút đông đảo du khách gần xa đến tham dự.
Nhận thức được tầm quan trọng của di sản văn hóa, những năm qua huyện đã chú trọng phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển kinh tế, du lịch. Trong năm 2023, được sự quan tâm của UBND tỉnh Bắc Kạn, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh đã triển khai công tác bảo tồn, phục dựng lễ hội, lập hồ sơ đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa Lễ hội văn hóa truyền thống Chợ tình Xuân Dương vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; triển khai Dự án bảo tồn làng tại thôn Nà Tuồng, xã Xuân Dương nhằm bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần tạo điểm đến hấp dẫn tại xã Xuân Dương, nhất là vào dịp lễ hội văn hóa truyền thống Chợ tình Xuân Dương hằng năm.
Lễ hội văn hóa Chợ tình Xuân Dương năm nay tổ chức với quy mô cấp huyện, diễn ra từ ngày 01 đến 03/5/2024 (tức 23 đến 25/3 âm lịch, năm Giáp thìn) với các nội dung chính như: Tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian, hội trại, trình diễn trang phục dân tộc, trưng bày, kinh doanh các sản phẩm hàng hóa.
Đặc biệt, lễ hội là dịp bạn bè, thân hữu gần xa gặp mặt, hát và nghe những làn điệu sli, hát lượn, hát phong slư để giao lưu, trai gái giao duyên, qua đó đã có những mối tơ duyên nên vợ thành chồng. Bên cạnh đó, du khách còn được mua những sản phẩm đặc sản của địa phương, đồ lưu niệm, được thưởng thức những ẩm thực đặc sản của xã Xuân Dương, như: Rượu men lá, bánh khảo, bánh trứng kiến, bánh giày, thạch đen, thịt lợn quay, vịt quay... Được tham quan, khám phá phong tục, tập quán, di tích, danh thắng, những địa điểm có tiềm năng du lịch trên địa bàn huyện...
Từ nhiệm vụ bảo tồn, phát triển văn hóa, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho Nhân dân, gắn với phát triển kinh tế - xã hội, du lịch tại địa phương, lãnh đạo huyện mong muốn Lễ hội Văn hóa truyền thống Chợ tình Xuân Dương năm nay sẽ tiếp tục là nơi tham quan, giao lưu, trao đổi về văn hóa, phát triển kinh tế giữa các địa phương; là nơi gặp gỡ tình yêu của các chàng trai, cô gái…
9h18: Trích đoạn tái hiện không gian sinh hoạt văn hóa dân tộc Nùng qua sự thể hiện của các nghệ nhân, diễn viên Câu lạc bộ hát Sli xã Xuân Dương.
Già làng tuyên bố lý do mở hội Chợ tình, sau đó là màn múa lân trong tiếng trống hội rộn rã. Tiếng khua chiêng, gõ trống nhằm xua đuổi tà ma, cầu cho những ước muốn tốt đẹp sẽ trở thành hiện thực.
9h28: Diễn hoạt cảnh dệt vải, may vá, thêu thùa:
Người dẫn chuyện kể lại câu chuyện tình của đôi vợ chồng thuở xưa, yêu thương nhau đắm say. Họ cùng nhau làm ruộng, làm nương, người phụ nữ hằng ngày thêu thùa, dệt vải, may áo, sống đầm ấm bên nhau… Nhưng tình yêu ấy không thể tiếp tục do người vợ bị kẻ khác bắt cóc đem đi. Hoạt cảnh dệt vải, thêu thùa cũng là cách để minh chứng cho sức sống của nghề thủ công truyền thống tồn tại bao đời trong đời sống của người Nùng.
Vào ngày 25/3 âm lịch năm xưa, có ông Tri châu họ Đinh, thấy ngày đó là ngày tốt, hợp số, đẹp trời, đã cho mở hội để dân chúng và nam nữ thanh niên vui chơi ca hát, tâm tình, gặp mặt. Trước cảnh tưng bừng nhộn nhịp ấy, ông đã tuyên bố: Từ nay ngày 25/3 âm lịch hằng năm sẽ là ngày hội của vùng này. Từ đó ngày hội được lưu truyền, theo tiếng địa phương thường gọi là: “Vằn háng hội nhì hả bươn slam”.
Hằng năm đến ngày 25/3 âm lịch ngày hội lại diễn ra tưng bừng nhộn nhịp với niềm tin rằng, những người yêu thương nhau sẽ được gặp lại, cùng bày tỏ tình cảm đắm say trong những câu hát giao duyên thắm đượm tình người.
9h35: Các tốp trai gái hát đối đáp với nhau trước sân khấu, nhớ lại câu chuyện tình năm xưa, để những người hôm nay biết nâng niu, thêm trân trọng tình yêu mình đang có. Bên cạnh những câu hát Sli giao duyên sâu lắng, với những chủ đề đa dạng, ý nhị, sâu xa… các chàng trai, cô gái còn ca ngợi vẻ đẹp của quê hương Xuân Dương. Cùng với đó, quanh khu vực sân khấu diễn ra các hoạt cảnh mô phỏng lại trò chơi tung còn, đi guốc gỗ, đi cà kheo, cảnh giã gạo bằng cối gỗ…
9h38: Mâm lễ được đặt lên bàn giữa sân khấu, già làng mời thầy Pựt làm lễ cầu may. Lời cúng của thầy Pựt đề cập đến thế giới tâm linh, cầu cho các vị thánh thần, bề trên phù hộ cho mọi người đến Chợ tình Xuân Dương có nhiều sức khoẻ, hạnh phúc, tình yêu bền chặt. Kết thúc bài cúng, thầy Pựt tung lộc, trao rượu mời du khách kết thúc lễ cầu may. Đại biểu, du khách và Nhân dân cùng tham gia vòng múa đoàn kết, cùng cầu chúc cho nhau nhiều sức khỏe, hạnh phúc, bình an.
Việc tái hiện không gian sinh hoạt văn hoá dân tộc Nùng tại Lễ khai hội Chợ tình Xuân Dương là hoạt động nhằm hiện thực hoá các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong công tác giữ gìn, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hoá dân tộc. Qua đây động viên, khích lệ Nhân dân trong việc giữ gìn tốt hơn nữa những giá trị bản sắc văn hoá cha ông để lại, góp phần tạo ra những sản phẩm văn hoá độc đáo phục vụ phát triển du lịch, nâng cao chất lượng đời sống cho người dân.
Qua phiên Chợ tình chỉ diễn ra chỉ 1 lần trong năm này, người dân bốn phương về đây tìm lại tình xưa nghĩa cũ, tuổi trẻ tìm đến để mong gặp được người tâm giao, trao gửi tâm tình qua lời ca sâu lắng; cùng tưởng nhớ về câu chuyện tình buồn của đôi vợ chồng xa xưa. Chợ tình hàm chứa giá trị nhân văn sâu sắc, như lời nhắn nhủ mọi người biết nâng niu, trân trọng tình yêu mình đang có để xây dựng cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc.
Trích đoạn tái hiện không gian sinh hoạt văn hoá dân tộc Nùng đã kết thúc chương trình khai mạc Lễ hội văn hóa truyền thống “Chợ tình Xuân Dương” năm 2024.
Trong khi chương trình văn nghệ giao lưu tiếp tục tại sân khấu, các đại biểu, khách quý và du khách tham quan gian hàng trưng bày, sau đó di chuyển xuống bến sông Bắc Sen để theo dõi phần biểu diễn hát Sli của 100 nghệ nhân, diễn viên CLB hát Sli xã Xuân Dương.
Báo Bắc Kạn tiếp tục livestream các hoạt động của Lễ hội trên Fanpage Báo Bắc Kạn
