Gấc là một loại quả giàu vitamin A, E có lợi cho sức khỏe, loại quả này cũng thường được sử dụng để làm các món ăn như xôi, bánh giầy... Nhận thấy nhiều công dụng của quả gấc, cùng với sự sáng tạo của mình, chị Hoàng Thị Điển ở tổ 14A, thị trấn Bằng Lũng (Chợ Đồn) đã sản xuất thành công món bánh trời gấc. Sản phẩm này đã đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh năm 2021.
Bánh trời hay còn gọi là “Pẻng Phạ” là một loại bánh truyền thống của người Tày Bắc Kạn thường làm trong dịp Tết Nguyên đán để thờ cúng tổ tiên. Loại bánh này có nguồn gốc đầu tiên ở huyện Ba Bể với hương vị thơm ngon, giòn ngậy. Tiếp nối nghề làm bánh truyền thống của gia đình từ hơn 10 năm trước, năm 2016, từ một sự tình cờ ngẫu nhiên đã giúp chị Điển có ý tưởng làm ra món bánh trời gấc. Chị kể: Thời gian đầu, chị làm bánh trời không cho gấc nhưng vào 1 thời điểm nhà chị trồng được rất nhiều gấc nên cũng thử trộn bột với ruột gấc. Ban đầu nghĩ chỉ đơn giản là giúp màu bánh đẹp hơn nhưng không ngờ thử cho gấc vào thì thấy bánh ngon hơn, thơm hơn và giòn, mềm. Có nghĩa là khi ăn miếng bánh sẽ cảm thấy độ giòn và rất mềm nên người già, trẻ em ăn rất thích. Kể từ đó nhà chị chỉ chuyên làm Bánh trời gấc.
 |
| Chị Hoàng Thị Điển chế biến món Bánh trời gấc. |
Để làm được bánh trời gấc ngon thì phải chọn nguyên liệu tươi ngon. Quả gấc được chọn làm bánh phải là gấc nếp vì loại quả này có nhiều dinh dưỡng, màu đỏ đậm đẹp và thơm ngậy hơn gấc tẻ. Gạo nếp phải là gạo Khẩu Nua Pái ngon, mới, có độ dẻo thơm và dùng mỡ lợn ta chao bánh; đường được chọn là mật mía. Quy trình làm ra bánh trời gấc cũng giống như làm bánh trời thông thường đó là: Ngâm gạo 8 tiếng, nghiền bột, trộn bột với chè mạn ngon, một chút rượu trắng, sau đó nặn bột thành từng viên nhỏ, chao mỡ, thắng đường và lăn qua bột gạo nếp rang nhưng sẽ thêm 1 bước là trộn bột cùng với ruột gấc. Trong tất cả các khâu thì khâu chao bánh là quan trọng nhất, phải căn lửa vừa, không được to quá, không được nhỏ quá, chao đủ độ giòn của bánh là phải vớt ra ngay. Bánh trời gấc ngon là bánh giòn, mềm hòa quyện với vị ngọt đậm đà của mật mía, vị chát nhẹ của nước chè mạn, thơm bùi mà không hề ngấy của mỡ lợn ta và bột nếp, có màu đỏ đẹp của gấc.
Bánh trời gấc trong năm mới là một món ăn ý nghĩa để dâng lên tổ tiên hay làm quà tặng. Sản phẩm này được chị Điển sáng tạo và phát triển đến nay đã được khoảng 6 năm. Với tâm huyết của mình, chị đã đưa hương vị thơm ngon đặc biệt của loại bánh này đến rất nhiều khách hàng tại các tỉnh: Khánh Hòa, Bình Phước, Hà Nội, Hải Dương, Phú Thọ...
Năm 2021 vừa qua, lần đầu tiên chị đem món bánh này tham gia Chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” (OCOP) và đạt 3 sao cấp tỉnh. Chị Hoàng Thị Điển mong muốn rằng trong năm mới Nhâm Dần 2022, chị sẽ hoàn thiện hơn nữa về mẫu mã cũng như chất lượng sản phẩm, sử dụng nhiều kênh quảng bá để ngày càng được nhiều khách hàng trong tỉnh cũng như ngoài tỉnh biết đến sản phẩm Bánh trời gấc – Món bánh độc đáo của người Tày Chợ Đồn./.
Phương Thùy
