Quan sát thực tế tại khu vực mặt hồ Thủy điện Thác Giềng 1, chúng tôi nhận thấy việc người dân phản ánh là có cơ sở khi hàng trăm mét vuông phía trên mặt hồ đã bị phủ kín rác với nhiều chủng loại khác nhau. Do lâu ngày không được thu dọn nên cỏ mọc um tùm trên những bãi rác nổi trên mặt hồ phía gần thân đập ngăn nước.
Phía trên thượng nguồn cách thân đập gần 100m có rất nhiều loại rác thải sinh hoạt, phổ biến là các loại túi nilon, thùng xốp, bao tải, thậm chí có cả những thùng phuy cỡ lớn, can nhựa, xác động vật chết… đứng ở gần khu vực này cảm nhận rõ mùi hôi thối bốc lên từ bãi rác này.
Dự án Thủy điện Thác Giềng 1&2 đã được UBND tỉnh Bắc Kạn phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường tại Quyết định số 2235/QĐ-UBND ngày 08/12/2020. Dự án bao gồm 02 công trình thủy điện: Thác Giềng 1 và Thác Giềng 2. Hiện nay, công trình Thủy điện Thác Giềng 1 đã đi vào hoạt động, công trình này có vị trí đập và Nhà máy xây dựng tại phường Xuất Hóa, lòng hồ trải dài từ xã Mỹ Thanh đến phường Xuất Hóa. Hồ chứa Thủy điện Thác Giềng 1 có diện tích lưu vực 750km2, dung tích toàn bộ hồ là 2,76 triệu mét khối; công suất 5,5MW.
Theo Quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, Chủ dự án (Công ty Cổ phần Sông Đà Bắc Kạn) có trách nhiệm thu gom, lưu giữ và xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo đúng quy định; chất thải rắn sản xuất phát sinh trong giai đoạn vận hành (chủ yếu là thân, cành, rễ cây…) theo dòng nước trôi dạt về cửa nhận nước sẽ được vớt rác và thu gom, xử lý theo đúng quy định.
Trước câu hỏi của phóng viên về trách nhiệm xử lý chất thải, rác thải ở đây thuộc về đơn vị nào? lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: Để xác định được trách nhiệm, trước tiên cần xác định được nguồn phát sinh chất thải sinh hoạt là từ đâu (từ hoạt động của công trình Thủy điện Thác Giềng 1 hay rác thải trôi dạt từ thượng nguồn do mưa lớn đổ về mặt hồ). Tuy nhiên, hiện tại rác thải phủ kín mặt hồ thủy điện Thác Giềng 1 nếu thuộc diện tích dự án do Chủ dự án (Công ty Cổ phần Sông Đà Bắc Kạn) quản lý thì chủ đầu tư có trách nhiệm vớt rác từ lòng hồ, thu gom, xử lý theo đúng quy định để đảm bảo môi trường trong lòng hồ không gây ô nhiễm môi trường và ô nhiễm nguồn nước.
Cũng theo lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, để khắc phục triệt để vấn đề rác thải tồn đọng tại hồ thủy điện Thác Giềng 1 cần sự vào cuộc của cả chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư trong việc quản lý chất thải sinh hoạt theo đúng quy định, đặc biệt là công tác thu gom, lưu giữ và vận chuyển rác đúng nơi quy định, không vứt rác xuống sông, suối gây ô nhiễm môi trường nước. Cùng với đó, UBND thành phố Bắc Kạn và UBND huyện Bạch Thông cần thực hiện đúng trách nhiệm theo quy định tại Khoản 2 Điều 168 Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 và mục 7 Chỉ thị số 09/CT-UBND ngày 08/12/2023 của UBND tỉnh về tăng cường công tác quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn; UBND phường Xuất Hóa và UBND xã Mỹ thanh phải thực hiện tốt trách nhiệm theo đúng quy định tại khoản 7 Điều 77 và khoản 3, Điều 168, Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020.
Để công tác quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn nói chung và quản lý chất thải rắn sinh hoạt (rác thải sinh hoạt) trên mặt hồ thủy điện Thác Giềng 1 nói riêng, thời gian qua Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản về tăng cường công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh; Kế hoạch thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn; Tăng cường thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt, chất thải rắn trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn… Hiện tại, Sở Tài nguyên và Môi trường đang hoàn thiện dự thảo Quyết định quy định về quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn trình UBND tỉnh ban hành theo thẩm quyền./.
