Bài 1- Bắc Kạn: Phát triển thuỷ điện cần hài hoà lợi ích kinh tế và môi trường

BBK - Với một số lợi thế về sông suối, thời gian qua, tỉnh Bắc Kạn đã thu hút đầu tư phát triển thủy điện nhỏ để bổ sung nguồn năng lượng quốc gia, góp phần quan trọng đảm bảo tự chủ nhu cầu điện năng của tỉnh và tăng giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh. Tuy nhiên do ảnh ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mực nước trên sông suối mùa khô hiện nay xuống rất thấp, các nhà máy thuỷ điện cần tuân thủ nghiêm các quy định về vận hành để tránh gây ảnh hưởng đến môi trường cũng như đời sống sản xuất nông nghiệp của người dân.

Mực nước trên hệ thống sông suối ở Bắc Kạn thời điểm hiện nay ở mức rất thấp, khô cạn.

Mực nước trên hệ thống sông suối ở Bắc Kạn thời điểm hiện nay ở mức rất thấp, khô cạn.

Một số dự án thuỷ điện còn chậm tiến độ

Theo Quy hoạch thủy điện tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021-2025 được Bộ Công thương phê duyệt, tỉnh Bắc Kạn có 18 dự án thủy điện, với tổng công suất 90MW. Hiện nay mới có 05 dự án đã vận hành phát điện với tổng công suất 21,6MW, 13 dự án có trong quy hoạch được duyệt với tổng công suất 68,4MW, trong đó có 09 dự án được cấp chủ trương đầu tư với tổng công suất 48,3MW, 04 dự án chưa được cấp chủ trương đầu tư với tổng công suất 20,1MW. Năm 2022, các nhà máy thuỷ điện đã sản xuất được 65,9 triệu kWh chiếm khoảng 24,7% sản lượng điện tiêu thụ trên địa bàn tỉnh. Quý I năm 2023 sản xuất được 5,6 triệu kWh.

Trong số 09 dự án được tỉnh cấp chủ trương đầu tư, có 02 dự án thuỷ điện nhỏ chậm tiến độ đó là: Dự án thuỷ điện Thác Giềng 2, theo chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1329/QĐ-UBND ngày 23/7/2020 của UBND tỉnh Bắc Kạn sẽ khởi công xây dựng các hạng mục công trình hoàn thiện lắp đặt thiết bị và phát điện vào quý I năm 2023, tuy nhiên đến thời điểm hiện nay công trình chưa triển khai xây dựng. Nguyên nhân do khó khăn về nguồn vốn tín dụng cũng như giá vật liệu, thiết bị tăng nên chủ đầu tư phải thuê tư vấn tính toán lại hiệu quả dự án.

Các nhà máy thuỷ điện trên địa bàn tỉnh đều không thể chạy hết công suất lắp máy do khó khăn về nguồn nước.

Các nhà máy thuỷ điện trên địa bàn tỉnh đều không thể chạy hết công suất lắp máy do khó khăn về nguồn nước.

Dự án thuỷ điện Khuổi Nộc, theo chủ trương đầu tư tại Quyết định số 181/QĐ-UBND ngày 20/8/2019 của UBND tỉnh Bắc Kạn sẽ khởi công và hoàn thiện đưa vào vận hành, khai thác điện vào cuối năm nay. Tuy nhiên do khó khăn vướng mắc về công tác giải phóng mặt bằng, 13/13 hộ dân không nhận tiền bồi thường.

Trước tình trạng trên, Sở Công thương đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành văn bản số 4688/UBND-GTCNXD ngày 20/7/2022 chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND các huyện phối hợp với chủ đầu tư dự án tìm các giải pháp tháo gỡ khó khăn để sớm tiếp tục triển khai đầu tư xây dựng.

Lượng mưa thấp kỷ lục.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Đài Khí tượng Thuỷ văn tỉnh Bắc Kạn cho biết: Mùa khô năm nay lượng mưa trên địa bàn toàn tỉnh rất thấp, tổng lượng mưa từ tháng 11/2022 đến 03/2023 phổ biến từ 98mm - 207mm. Cụ thể, ở Ngân Sơn và Chợ Rã thấp hơn trung bình nhiều năm 2% và thấp hơn vụ đông xuân năm 2021-2022 từ 57,5% - 59,6%, còn ở TP. Bắc Kạn thấp hơn trung bình nhiều năm là 41,2% và thấp hơn vụ đông xuân năm 2021-2022 là 71,3%.

Do lượng mưa thấp nên mực nước trên hệ thống các sông suối vì thế rất cạn. Tổng lượng dòng chảy trên các sông suối trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn trong mùa cạn năm nay đều ở mức thấp và nhỏ hơn trung bình nhiều năm và cùng kỳ năm 2022 khoảng từ 10 - 15%.

Mực nước thấp, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường tự nhiên và đời sống sinh hoạt, sản xuất của con người, trong đó có hoạt động của các nhà máy thuỷ điện. Ông Vũ Ngọc Hùng, Giám đốc Nhà máy thuỷ điện Thác Giềng 1, phường Xuất Hoá (TP. Bắc Kạn) cho biết: “Đi vào hoạt động từ 3/2021 với thiết kế công suất 5,5MW, tuy nhiên nhà máy không chạy hết công suất. Mùa khô năm nay cao nhất chỉ đạt 3,5MW, tổ máy chạy 04 tiếng là hết nước. Còn với nhà máy thuỷ điện Nậm Cắt, tại xã Đôn Phong (Bạch Thông) với thiết kế công suất lắp máy 3,2MW, tuy nhiên hiện nay mực nước xuống thấp (mực nước chết) nhà máy phải kéo dài thời gian tích nước 10-12 tiếng/ngày mới đủ để phát điện (bình thường mùa khô những năm trước chỉ phải tích 4-6 tiếng).../. (Còn nữa)

Xem thêm