Sắp xếp, tinh gọn bộ máy: Người đứng đầu phải gương mẫu, chấp nhận hy sinh vì lợi ích chung

Tổng kết thực tiễn, củng cố quyết tâm chính trị về tinh gọn bộ máy

Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII (ban hành ngày 25/10/2017) tập trung vào việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Mục tiêu cốt lõi Nghị quyết đặt ra là tinh giản biên chế, giảm đầu mối các cơ quan, tổ chức; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị; hoàn thiện cơ chế quản lý, điều hành giữa các cấp, ngành. Các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm được đề ra là sắp xếp lại các cơ quan trong hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu; hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý biên chế và sử dụng lao động; thực hiện tốt việc đánh giá cán bộ, công chức và xử lý nghiêm các vi phạm.

Sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, đất nước ta đã đạt được những kết quả tích cực. Trong đó, Về hoàn thiện thể chế, Chính phủ và các cơ quan liên quan đã ban hành nhiều văn bản pháp luật nhằm cụ thể hóa các nội dung của Nghị quyết, bao gồm các luật, nghị định và thông tư liên quan đến tổ chức bộ máy, biên chế, và phân cấp quản lý nhà nước. Về sắp xếp tổ chức bộ máy: Các bộ, ngành và địa phương đã thực hiện sắp xếp lại cơ cấu tổ chức theo hướng giảm cấp trung gian, hợp nhất hoặc sáp nhập các đơn vị không đáp ứng tiêu chí, góp phần giảm chi phí và tăng hiệu quả quản lý. Về tinh giản biên chế, nhiều địa phương đã giảm mạnh số lượng biên chế theo đúng lộ trình, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nhân sự và giảm gánh nặng ngân sách… Nhờ tinh gọn tổ chức, các cơ quan quản lý nhà nước từ trung ương đến địa phương đã hoạt động hiệu quả hơn, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW cũng như đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn ở các cấp còn gặp nhiều khó khăn. Trong đó, khó khăn lớn nhất đến từ việc chưa đổi mới tư duy trong việc sắp xếp và tổ chức bộ máy một cách đồng bộ. Mặc dù đã sáp nhập, một số cơ quan vẫn còn tình trạng chức năng, nhiệm vụ chưa rõ ràng, gây khó khăn trong hoạt động. Việc tinh giản biên chế chưa đạt kỳ vọng, chưa gắn được tinh giản biên chế với việc nâng cao chất lượng cán bộ… Việc sáp nhập, tinh gọn bộ máy đôi khi chưa nhận được sự ủng hộ từ chính đội ngũ cán bộ do tâm lý ngại thay đổi, lo ngại ảnh hưởng trực tiếp đến vị trí công việc, thu nhập và quyền lợi, thậm chí là lợi ích nhóm. Cùng với đó, việc cắt giảm nhân sự còn gặp khó khăn do thiếu các cơ chế hỗ trợ để chuyển đổi công việc hoặc đào tạo nghề cho cán bộ dôi dư sau khi sắp xếp, tinh giản bộ máy.

Từ ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại các sự kiện, hội nghị và các quan điểm chỉ đạo của Trung ương có thể thấy nổi lên những vấn đề cần được các tỉnh đặc biệt quan tâm hiện nay.

Trước tiên, trong việc rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy cần giảm đầu mối và sáp nhập, hợp nhất các cơ quan có chức năng, nhiệm vụ tương đồng, giảm số lượng đơn vị cấp phòng, ban. Đối với cấp xã, huyện, sáp nhập các đơn vị hành chính không đạt tiêu chuẩn về dân số, diện tích. Bãi bỏ các cơ quan, tầng nấc trung gian không cần thiết để giảm chồng chéo trong quản lý và tăng hiệu quả điều hành. Phân cấp, phân quyền rõ ràng, chuyển giao một số nhiệm vụ từ cơ quan hành chính cấp trên xuống cấp dưới hoặc các tổ chức tự quản để giảm tải.

Hai là, về tinh giản biên chế, cần đánh giá lại cán bộ, công chức, viên chức dựa trên hiệu quả công việc và trách nhiệm. Loại bỏ những người làm việc kém hiệu quả hoặc không đáp ứng yêu cầu vị trí. Áp dụng chính sách hỗ trợ về tài chính hoặc chế độ nghỉ hưu để tạo điều kiện cho nhân sự không đáp ứng yêu cầu. Tổ chức các chương trình đào tạo, bồi dưỡng để hỗ trợ nhân sự dôi dư tìm kiếm công việc mới phù hợp.

Ba là, nâng cao chất lượng cán bộ, công chức thông qua việc tiêu chuẩn hóa về năng lực, trình độ, phẩm chất cho từng vị trí. Tuyển dụng và bổ nhiệm cán bộ dựa trên năng lực thực tế. Ứng dụng công nghệ thông tin, đào tạo kỹ năng số cho cán bộ, giảm phụ thuộc vào lao động thủ công. Sử dụng hệ thống quản lý hành chính điện tử để tinh gọn quy trình công việc và giảm nhu cầu nhân sự.

Bốn là, sớm hoàn thiện cơ chế, chính sách. Ban hành các quy định pháp lý rõ ràng, nhất quán về sáp nhập, tinh giản biên chế và cơ cấu lại bộ máy. Quy định rõ chức năng, nhiệm vụ từng cơ quan, hạn chế chồng chéo sau khi sáp nhập. Tăng cường trách nhiệm người đứng đầu. Xây dựng cơ chế khuyến khích những đơn vị và cá nhân chủ động đổi mới tổ chức bộ máy, thực hiện tốt việc tinh giản biên chế.

Bắc Kạn khẩn trương thực hiện nhiệm vụ tinh gọn bộ máy

Cụ thể hóa chủ trương của Trung ương thời gian qua và nhất là chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, diễn ra ngày 01/12/2024 vừa qua, tỉnh Bắc Kạn đã và đang khẩn trương vào cuộc thực hiện nhiệm vụ sắp xếp, tinh gọn bộ máy.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thành lập Ban chỉ đạo, các tổ giúp việc để tổ chức tổng kết việc Nghị quyết số 18 với tinh thần nhất quán là thực hiện nghiêm chỉ đạo của Trung ương, chủ động triển khai trong thực hiện, “không bàn lùi, chỉ bàn làm”. Việc tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, là một trong những nội dung được Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ 18 (Khóa XII), diễn ra chiều 06/12, đặc biệt quan tâm.

Tại phần thảo luận, các đại biểu đã nêu nhiều ý kiến liên quan đến nội dung này như: Đề nghị bổ sung nội dung tập trung thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ theo yêu cầu của Trung ương, đặc biệt là việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương vào Nghị quyết nhiệm vụ năm 2025. Đề nghị tỉnh có phương án, thời gian, lộ trình cụ thể sáp nhập các sở, ngành và tinh gọn bộ máy để tránh ảnh hưởng đến tâm lý cán bộ, đảng viên và công tác Đại hội các cấp. Các nhiệm vụ giao cho huyện, tỉnh cần có hướng dẫn cụ thể hơn, nhất là việc sắp xếp tổ chức bộ máy. Đại biểu đánh giá việc sáp nhập thôn triển khai theo kế hoạch nhưng khá gấp, Nhân dân cơ bản đồng thuận về sáp nhập thôn tổ, tuy nhiên tại một số nơi còn có sự so bì giữa các thôn. Thực tiễn tại một số nơi, nhà họp thôn không đảm bảo về diện tích sau sáp nhập; một số địa phương số hộ dân ít, nhưng địa hình chia cắt, khoảng cách xa do đó đề nghị tỉnh xem xét, cân nhắc thêm việc sáp nhập; đồng thời sớm quyết định sáp nhập các thôn, tổ dân phố để các đơn vị hành chính mới đi vào hoạt động nhằm ổn định cuộc sống của người dân. Đánh giá lại vai trò hiệu quả hoạt động, kiện toàn lại tổ chức của Văn phòng Điều phối nông thôn mới đảm bảo phù hợp. Kiện toàn lại đội ngũ thú y, trạm thú y cơ sở đảm bảo phục vụ hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh ở cơ sở…

Phát biểu tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ 18, đồng chí Hoàng Duy Chinh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn nhấn mạnh: Bên cạnh việc chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thành công đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII, toàn tỉnh cần khẩn trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy gắn với tinh giản biên chế.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy khẳng định: "Tình hình mới, chúng ta phải có tư duy mới". Để thực hiện tốt việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy bảo đảm yêu cầu đề ra, các đồng chí Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, địa phương phải gương mẫu, chấp nhận hy sinh vì lợi ích chung để đất nước ta ngày càng phát triển.

Xác định việc này rất khó vì tác động tới tâm tư, lợi ích của cán bộ nên nhiệm vụ đặt ra là cần tuyên truyền tạo sự đồng thuận cao trong cán bộ, đảng viên, Nhân dân, vì sự phát triển chung của đất nước. Chủ trương sắp xếp tinh gọn lần này là giảm đầu mối, giảm trung gian, tầng nấc lòng vòng. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, một việc giao một cơ quan thực hiện, một cơ quan thực hiện nhiều việc, không nhất thiết Trung ương có bộ thì tỉnh có sở và địa phương có phòng. Đây cũng là dịp để sàng lọc, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức trong toàn tỉnh, để đội ngũ này ngày càng đáp ứng được yêu cầu phát triển của tỉnh và sâu xa hơn là tạo sự thay đổi về chất trong hoạt động của hệ thống chính trị.

Sự vào cuộc khẩn trương, quyết liệt của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ và Thường trực Tỉnh ủy Bắc Kạn đang cho thấy quyết tâm chính trị lớn, tâm thế chủ động cao của tỉnh khi bước vào giai đoạn quyết định của một cuộc “đại phẫu”, để có một bộ máy chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới của đất nước khi bước vào kỷ nguyên mới – “Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”./.