 |
Nông dân thôn Bản Phố, xã Cao Kỳ (Chợ Mới) chăm sóc khoai tây trồng trên đất lúa. |
Thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế nông nghiệp hàng hóa, các địa phương trong tỉnh đẩy mạnh chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cây có giá trị kinh tế cao, góp phần đa dạng sản phẩm nông nghiệp, nâng cao giá trị kinh tế trên cùng đơn vị diện tích. Theo số liệu của Sở Nông nghiệp và PTNT, năm 2022 chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa của tỉnh đạt 1.992,8ha. Trong đó, duy trì diện tích đã chuyển đổi giai đoạn 2018-2021 là 1.820ha, diện tích chuyển đổi mới là 172ha.
Các loại cây trồng được chuyển đổi thay thế cây lúa như: Khoai tây, ngô ngọt, ngô sinh khối, khoai lang, dong riềng, khoai môn, thuốc lá, nghệ, gừng, ớt, bí xanh, đậu tương, lạc, thạch đen… Ngoài ra, một số loại cây không nằm trong kế hoạch cũng được trồng nhiều như dưa chuột Nhật Bản, dưa lưới, dưa lê, dưa hấu, giảo cổ lam, mía và các loại rau màu. Mô hình sản xuất đảm bảo an toàn thực phẩm, quy mô tập trung, sản xuất theo chuỗi giá trị được các địa phương triển khai, nhân rộng chuyển đổi cây trồng, sử dụng đất có hiệu quả hơn. Sản phẩm ngày càng nâng cao năng suất, chất lượng, giảm chi phí, mang lại hiệu quả kinh tế trong sản xuất, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong và ngoài tỉnh. Trên diện tích được chuyển đổi, hầu hết các mô hình sản xuất, thâm canh theo hướng sản xuất an toàn thực phẩm, công nghệ cao cho thu nhập đạt 100 triệu đồng/ha/năm trở lên (cao hơn rất nhiều so với trồng lúa).
Chị Phan Thị Liên, thôn Bản Phố, xã Cao Kỳ (Chợ Mới) chia sẻ: Năm nay, vụ 3 tôi trồng ớt, khoai lang lòng vàng, khoai tây, tất cả đều liên kết bao tiêu sản phẩm. Ớt hiện đang thu hoạch, bán với giá 16.000 đồng/kg, vượt 6.000 đồng/kg so với giá hợp đồng. Việc liên kết sản xuất tạo sự yên tâm cho người nông dân chuyên tâm sản xuất và đảm bảo được lợi nhuận.
Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng các loại cây trồng khác như rau màu, bí xanh thơm, dược liệu, thạch đen, thanh long, cam, quýt... cho thu nhập từ 90 - 150 triệu đồng/ha/năm (cao gấp 2-3 lần so với canh tác lúa). Đồng thời từng bước làm thay đổi tư duy sản xuất truyền thống sang sản xuất hàng hóa của người dân, phục vụ mục tiêu cơ cấu lại ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững của địa phương.
Điển hình như mô hình chuyển đổi đất trồng lúa sang trồng bí xanh thơm. Năm 2022, tỉnh Bắc Kạn có hơn 200ha diện tích trồng bí xanh thơm, chủ yếu tại huyện Ba Bể, sản lượng ước đạt gần 8.000 tấn, với giá trị sản xuất đạt trên 250 triệu đồng/ha. So với cây lúa và các cây trồng ngắn ngày khác, cây bí xanh thơm đem lại hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần, do vậy người dân xã Địa Linh (Ba Bể) còn trìu mến gọi là cây “ấm no”.
Các địa phương thực hiện công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng một cách mạnh mẽ như Chợ Mới, Bạch Thông, Na Rì, Ba Bể, Chợ Đồn. Đơn cử như huyện Chợ Mới, công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng được các hộ dân đăng ký thực hiện từ đất trồng lúa sang trồng cây hằng năm; trồng cây lâu năm và nuôi thủy sản. Cơ cấu cây trồng được chuyển đổi mang lại thu nhập cao ở Chợ Mới khá phong phú như: Bí xanh, dưa chuột, ớt, mía, ngô, khoai tây, đậu đỗ các loại. Ngoài ra, mỗi năm, hàng trăm héc-ta cây nguyên liệu thuốc lá được trồng ở các xã Bình Văn, Yên Hân cho thu nhập cao và ổn định. Hầu hết các loại cây trồng đều được bà con liên kết sản xuất với diện tích lớn, có đầu mối tiêu thụ ổn định.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Ngọc Cương, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT đánh giá: Việc chuyển đổi từ cây lúa sang cây trồng khác theo chủ trương của Chính phủ phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng ở từng địa phương trong tỉnh, không những cho thu nhập vượt trội mà còn giải quyết được vấn đề bỏ đất hoang, áp lực tưới tiêu, phòng tránh sâu bệnh hại. Đồng thời còn có tác dụng cải tạo đất, khiến cho đất tơi xốp, nâng cao sản lượng vụ lúa tiếp theo, góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hàng hóa một cách ổn định, bền vững./.
Phan Quý
