Chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5/8/1964 là mốc son trong lịch sử xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của Hải quân nhân dân Việt Nam; là ý chí quyết tâm dám đánh, quyết đánh và biết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược của quân và dân ta nói chung, Hải quân ta nói riêng; là nguồn cổ vũ, động viên to lớn để các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân quyết tâm bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Hải quân nhân dân Việt Nam (HQNDVN) đã hiệp đồng chặt chẽ với bộ đội phòng không quốc gia, công an vũ trang, dân quân tự vệ các địa phương, đập tan cuộc tập kích bằng không quân của Mỹ, bắn rơi 08 máy bay, bắn bị thương nhiều chiếc khác, và bắt sống viên phi công Mỹ đầu tiên ở miền Bắc, lập lên chiến thắng trận đầu của Hải quân và quân dân miền Bắc, ngày 2 và 5 /8/1964. Đây là chiến thắng đầu tiên của Hải quân nhân dân Việt Nam sau gần 10 năm xây dựng, có ý nghĩa to lớn cả về chính trị và quân sự. Đó là chiến thắng của sức mạnh chính trị tinh thần toàn dân tộc, là ý chí quyết tâm dám đánh, quyết đánh và biết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược của quân và dân ta nói chung, Hải quân ta nói riêng.
Chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam và quân, dân miền Bắc là thắng lợi của đường lối chiến tranh nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, là nghệ thuật “lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ đánh lớn”, đánh thắng địch bằng vũ khí trang bị hiện có, bằng trí thông minh và lòng quả cảm; xoá tan mọi biểu hiện lo sợ trước “sức mạnh Mỹ”, củng cố thêm niềm tin của quân và dân ta vào khả năng đánh thắng máy bay, tàu chiến hiện đại của giặc Mỹ xâm lược; khẳng định tính đúng đắn của đường lối chiến tranh nhân dân do Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo. Đó là cuộc đọ sức quyết liệt giữa lực lượng và thế trận chiến tranh nhân dân trên biển của quân và dân miền Bắc với sức mạnh của hải quân và không quân Mỹ. Là thắng lợi của công tác huấn luyện, xây dựng lực lượng và chuẩn bị chu đáo trước khi bước vào chiến đấu và tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng trên hướng biển, trong đó Hải quân giữ vai trò nòng cốt. 60 năm đã qua, nhưng khí thế hào hùng và những bài học của chiến công đánh thắng trận đầu vẫn còn nguyên giá trị, là động lực tinh thần to lớn để bộ đội Hải quân tiếp tục nỗ lực phấn đấu lập thêm nhiều chiến công oanh liệt, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hiện nay, Quân chủng Hải quân đang thực hiện nhiệm vụ là lực lượng nòng cốt trong quản lý, bảo vệ biển, đảo Tổ quốc trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, vừa có thuận lợi vừa có thách thức đan xen. Đất nước ta sau gần 40 năm đổi mới đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Thế và lực của nước ta được tăng cường, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững, đột phá trong tương lai. Tuy nhiên, các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”, “phi chính trị hóa quân đội” hòng xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta; cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với việc sử dụng rộng rãi robot và trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực quân sự và đời sống…. dễ làm nảy sinh sự dao động lòng tin của cán bộ, chiến sĩ Quân đội vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tình hình trên Biển Đông xuất hiện nhiều động thái mới nguy hiểm, uy hiếp trực tiếp đến chủ quyền biển, đảo của đất nước ta.
Kế thừa và phát huy truyền thống “đánh thắng trận đầu”, xây dựng Quân chủng Hải quân thực sự vững mạnh về chính trị, làm cơ sở để xây dựng mọi mặt, nâng cao sức mạnh chiến đấu, để bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc trong tình hình mới, cần thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm sau:
Một là, tiếp tục giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội. Quán triệt, thực hiện đúng đường lối của Đảng về quân sự, quốc phòng, về bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền sâu rộng về vị trí, vai trò của biển, đảo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; về những chiến công tiêu biểu của Quân chủng Hải quân anh hùng, truyền thống vẻ vang của Quân chủng, làm cơ sở để xây dựng Quân chủng thực sự vững mạnh về chính trị, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao trong tình hình mới.
Hai là, tập trung xây dựng Đảng bộ Quân chủng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, thực sự là hạt nhân lãnh đạo chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng. Chủ động, nhanh nhạy, kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu chống phá, âm mưu “diễn biến hòa bình” và “phi chính trị hóa” Quân đội” của các thế lực thù địch; giữ vững và tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong Đảng bộ và toàn Quân chủng. Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Chú trọng phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp, đồng thời tích cực nhân rộng những cách làm hay, các mô hình sáng tạo, điển hình tiên tiến, tạo thành phong trào hành động cách mạng thiết thực, hướng vào thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ.
Ba là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vững mạnh, xây dựng cấp ủy với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu xây dựng Quân chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong tình hình mới. Đội ngũ cán bộ, đảng viên là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi, vì vậy, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng và cấp ủy chỉ huy các cấp tiếp tục quán triệt sâu sắc những vấn đề có tính nguyên tắc về công tác cán bộ và đào tạo cán bộ nói riêng, bảo đảm đội ngũ cán bộ trong Quân chủng có đủ số lượng, cơ cấu hợp lý, cân đối, đồng bộ, chất lượng ngày càng cao. Xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với Nhân dân; có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sạch, có ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, tinh thần trách nhiệm cao; có trình độ kiến thức, năng lực lãnh đạo, chỉ huy, chuyên môn nghiệp vụ giỏi, sẵn sàng hy sinh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc trong tình hình mới.
Bốn là, tăng cường công tác giáo dục truyền thống, tuyên truyền, nâng cao nhận thức chính trị, trình độ chuyên môn, xây dựng bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ Hải quân trước mọi hoàn cảnh, sẵn sàng nhận nhiệm vụ, dám hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc. Đẩy mạnh công tác phối hợp tuyên truyền sâu rộng trong mọi tầng lớp nhân dân, các cấp, các ngành về vị trí vai trò của biển, đảo Việt Nam trong lịch sử dựng nước và giữ nước; về những chiến công tiêu biểu của Quân chủng Hải quân anh hùng; xây dựng niềm tự hào dân tộc, tạo sự đồng thuận trong huy động sức mạnh của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân trong quá trình hiện đại hóa Hải quân; xây dựng thế trận lòng dân, thế trận chiến tranh nhân dân trên biển; khuyến khích, hỗ trợ, làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển, chấp hành nghiêm pháp luật khi khai thác hải sản trên biển. Từ đó tạo được thế trận vững chắc giữa biển đảo với đất liền, giúp cán bộ, chiến sĩ đang ngày đêm canh giữ nơi đảo xa an tâm, vững vàng, tin tưởng, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Đây là cơ sở quan trọng để xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam thực sự vững mạnh về chính trị, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay.
Năm là, sức mạnh chiến đấu của Hải quân do nhiều yếu tố tạo thành, song con người là nhân tố quyết định, vũ khí trang bị kỹ thuật là yếu tố quan trọng. Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng đã đầu tư mua sắm, đóng mới tàu thuyền, trang bị kỹ thuật hiện đại cho Hải quân. Song, để đáp ứng yêu cầu bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc trong tình hình mới, cần tiếp tục đầu tư trang bị cho Hải quân những loại vũ khí trang bị kỹ thuật hiện đại; đẩy mạnh đầu tư nghiên cứu chế tạo các loại vũ khí, trang bị đặc chủng đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ, sẵn sàng đánh trả và giành thắng lợi trong mọi tình huống. Qua đó, giúp cán bộ chiến sĩ thực sự an tâm với nhiệm vụ được giao, xác định rõ hơn trách nhiệm trong quản lý, khai thác vũ khí trang bị kỹ thuật, sẵn sàng trước mọi hành động xâm phạm đến chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Sáu là, công tác đối ngoại quân sự giữ vai trò quan trọng trong xây dựng Hải quân thực sự vững mạnh về chính trị. Trong những năm qua, hoạt động đối ngoại quân sự đã chủ động, tích cực và từng bước được phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu, triển khai có hiệu quả trên nhiều lĩnh vực với nhiều hình thức phong phú, góp phần củng cố, tăng cường và phát triển quan hệ hữu nghị hợp tác với hải quân các nước trong khu vực và trên thế giới, nâng cao vị thế của Hải quân nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế, tạo thế an ninh vững chắc từ bên ngoài, ngăn ngừa các nguy cơ xung đột, duy trì và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, an ninh và hợp tác trên các vùng biển của Tổ quốc. Đồng thời, tăng cường khả năng phối hợp hoạt động quốc tế và mở rộng giao lưu hội nhập, triển khai hiệu quả việc cải tiến trang bị vũ khí, nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật, thúc đẩy nhanh tiến trình xây dựng Quân chủng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Thời gian tới, cần đưa hoạt động đối ngoại quân sự lên tầm cao mới, làm cơ sở, động lực để nâng cao trình độ mọi mặt, nhất là bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ...
Bảy là, tiếp tục thực hiện tốt chính sách xã hội đối với gia đình quân nhân, người có công với cách mạng. Đây là việc làm đóng vai trò quan trọng, có ý nghĩa to lớn trong quá trình xây dựng Hải quân vững mạnh về chính trị, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đó là việc quan tâm, chăm lo đến hậu phương gia đình cán bộ, chiến sĩ đã và đang làm nhiệm vụ ở những nơi “đầu sóng ngọn gió”, động viên họ an tâm hơn với nhiệm vụ, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Thời gian tới, cần đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc hoàn thiện chính sách đối với bộ đội Hải quân, gia đình quân nhân, người có công với cách mạng. Tiếp tục sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các chính sách xã hội cơ bản đối với Hải quân, kết hợp đề xuất các chính sách đặc thù có tính đột phá đối với các đối tượng làm nhiệm vụ ở những nơi khó khăn gian khổ, nơi đảo xa, lực lượng làm nhiệm vụ ở vùng sâu, vùng xa…/.
Chuẩn Đô đốc Đỗ Văn Yên - Phó Chính uỷ Quân chủng Hải quân
