Thực hiện Nghị quyết số 21/NQ-TW ngày 25/10/2017, Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về công tác dân số trong tình hình mới, Quyết định số 1679/QĐ-TTg ngày 22/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030, tỉnh Bắc Kạn tập trung chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) sang thực hiện toàn diện cả về quy mô, cơ cấu, phân bố, đặc biệt là chất lượng dân số.
 |
| Chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ tại Trạm Y tế xã Cốc Đán (Ngân Sơn). |
Tỉnh đã tập trung tuyên truyền, vận động phù hợp với thực trạng mức sinh của từng vùng theo hướng: Sinh ít con ở vùng có mức sinh cao; sinh đủ hai con ở vùng có mức sinh thấp. Cùng với đó, ngành chức năng đẩy mạnh các hoạt động tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, truyền thông về giáo dục, cung cấp thông tin và tư vấn chăm sóc SKSS/KHHGĐ như: Các vấn đề liên quan đến tình dục an toàn, bệnh lây truyền qua đường tình dục HIV/AIDS, nguy cơ sinh con bị dị tật, khuyết tật bẩm sinh cho thanh niên chuẩn bị kết hôn. Để nâng cao chất lượng dân số, mạng lưới cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS và KHHGĐ được mở rộng từ tỉnh đến cơ sở. Chất lượng công tác chăm sóc SKSS, chăm sóc sức khỏe trẻ em ngày càng được nâng cao.
Theo số liệu thống kê của Tổng điều tra dân số và nhà ở, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, đến thời điểm ngày 01/4/2019, dân số toàn tỉnh là 313.905 người, tăng 0,66% so với năm 2009. Về cơ cấu dân số, năm 2019 dân số từ 0 - 14 tuổi chiếm 25,4%; từ 15 - 64 tuổi chiếm 67,9%; trên 65 tuổi trở lên chiếm 6,7% tổng số dân. Qua đó có thể thấy tỷ trọng dân số trong độ tuổi lao động gấp hai lần so với tỷ trọng dân số trong độ tuổi phụ thuộc, tỉnh Bắc Kạn đang trong thời kỳ cơ cấu “dân số vàng”. Về chất lượng dân số, các chỉ số sức khỏe của người dân được cải thiện, tuổi thọ bình quân năm 2016 là 72,4 tuổi, hiện nay là 72,6 tuổi. Các chỉ số về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em của tỉnh được cải thiện qua từng năm.
Những kết quả đạt được của công tác dân số - KHHGĐ thời gian qua đã góp phần vào việc hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế - xã hội địa phương, đảm bảo an ninh chính trị, an sinh xã hội. Tuy nhiên, từ năm 2016 đến nay, tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên có chiều hướng gia tăng, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) còn ở mức cao so với trung bình cả nước, chất lượng dân số chưa cao. Mức sinh giảm chưa vững chắc, còn tiềm ẩn nguy cơ tăng sinh trở lại.
Kế hoạch hành động giai đoạn 2020 - 2025 thực hiện Chiến lược dân số đến năm 2030, tỉnh Bắc Kạn đề ra quy mô dân số đến năm 2025 đạt 356.700 người (tỷ lệ tăng dân số hằng năm 1%); phấn đấu đạt và duy trì mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có 2,1 con); mạng lưới dịch vụ chăm sóc sức khỏe và chăm sóc SKSS/KHHGĐ được phủ kín đến xã, phường, thị trấn. Đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, phấn đấu duy trì cơ cấu tuổi ở mức hợp lý với tỷ số giới tính khi sinh dưới 110 bé trai/100 bé gái sinh ra sống; tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên đạt khoảng 9,8%.
Nâng cao chất lượng dân số với tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khoẻ trước khi kết hôn đạt 50%; giảm 50% số cặp tảo hôn và số cặp hôn nhân cận huyết thống; 40% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 loại bệnh tật bẩm sinh phổ biến nhất; 60% trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất 5 bệnh bẩm sinh phổ biến nhất; tuổi thọ bình quân đạt 74,5 tuổi, trong đó thời gian sống khoẻ mạnh đạt tối thiểu 67 năm; chiều cao trung bình người 18 tuổi đối với nam đạt 167cm, nữ đạt 156cm. Phấn đấu chỉ số phát triển con người (HDI) của tỉnh bằng mặt bằng chung của cả nước. Phát huy tối đa lợi thế cơ cấu “dân số vàng”, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển nhanh, bền vững với mục tiêu tăng tối đa số lượng việc làm, nâng cao tỷ lệ lao động được đào tạo, cải thiện chất lượng việc làm...
Hưởng ứng Ngày Dân số thế giới (11/7) và thực hiện các mục tiêu trên, tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện tốt các chương trình, kế hoạch như: Kế hoạch hành động giai đoạn 2020 - 2025 của tỉnh Bắc Kạn thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030; Kế hoạch truyền thông dân số đến năm 2030; Kế hoạch thực hiện Chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước khi sinh đến năm 2030; Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đến năm 2030; Chương trình Điều chỉnh mức sinh đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh…, góp phần nâng cao chất lượng dân số, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương./.
Việt Bắc
